Kwestia likwidacji Biura do Walki z Przestępstwami Gospodarczymi Komendy Głównej Milicji Obywatelskiej w okresie 1989–1990

Celem artykułu jest opisanie najbardziej dyskusyjnego elementu strukturalnych przekształceń Milicji Obywatelskiej i sformowania Policji, tj. likwidacji pionu do walki z przestępstwami gospodarczymi. W dyskursie publicznym jest to emblematyczny przykład słabości państwa w ściganiu aferowej przestępczości gospodarczej i nieuczciwego bogacenia się w okresie zmian ustrojowo-ekonomicznych. W tekście kompleksowo opisano tę transformację – począwszy od utworzenia w sierpniu 1989 r. ulokowanego w strukturach Służby Bezpieczeństwa Departamentu Ochrony Gospodarki Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, który miał odgrywać pierwszoplanową rolę w sprawach gospodarczych. Z kolei w okresie październik 1989 – luty 1990 r. w MSW i Komendzie Głównej MO zaplanowano integrację Biura do Walki z PG i Biura Kryminalnego KGMO, uzgodniono ją i formalnie jej dokonano, czego efektem było powołanie Departamentu Kryminalnego MSW. Faktycznie jednak do połączenia nie doszło, a oba piony funkcjonowały odrębnie do końca istnienia MO. Scalono je w trakcie powoływania Policji w połowie 1990 r. – sformowano wówczas Biuro Operacyjno-Rozpoznawcze Komendy Głównej Policji oraz wydziały operacyjno-rozpoznawcze w komendach wojewódzkich. Jest bezsporne, że w czasie tworzenia Policji zniesiono organizacyjne wyodrębnienie pionu PG. W artykule przytoczono szeroką dyskusję naukową i polityczną w tym zakresie.

The aim of this article is to describe the most debatable element of the structural transformation of the Citizens’ Militia and the formation of the Police, specifically the liquidation of the economic crime division. In public discourse, it is an emblematic example of the state’s weakness in prosecuting fraud crimes and fraudulent enrichment during a period of political and economic change. The text comprehensively describes this transformation – starting with the establishment in August 1989 of the Department of Economic Protection of the Ministry of the Interior, located within the structures of the Security Service, which was to play a leading role in economic affairs. Meanwhile, in the period from October 1989 to February 1990, the integration of the Office for Combating Economic Crimes and the Criminal Bureau of the Citizens’ Militia Headquarters was planned, agreed on and officially implemented, resulting in the establishment of the Criminal Department of the Ministry of the Interior. However, the merger did not actually take place and the two divisions functioned separately until the end of the Citizens’ Militia. They were merged during the establishment of the Police in mid-1990. At that time, the Operational and Exploratory Office of the Police Headquarters and Operational and Exploratory Departments in the Provincial Police Headquarters were formed. It is indisputable that the organisational separation of the Economic Crime Division was abolished at the time of the establishment of the Police. The article cites a wide-ranging academic and political discussion in this regard.