Średniowieczne miasto i zamek na Śląsku. Urbanistyka i architektura obronna

W pracy podjęto próbę krótkiego podsumowania badań nad średniowiecznym miastem śląskim ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień wczesnej urbanistyki oraz architektury rezydencjonalnej i obronnej. Skoncentrowano się na problematyce pierwszych miast i zamków oraz najstarszych obwarowań miejskich. Zaprezentowano szerzej zagadnienie przemiany wczesnośredniowiecznej aglomeracji wrocławskiej w miasto lokacyjne. Przedstawiono m.in. fenomen zamków wrocławskich i tzw. lewobrzeżnych terenów książęcych oraz problem wczesnych umocnień Wrocławia sprzed 1241 r. Poruszono niektóre kwestie dotyczące najstarszych lokacji książęcych i prywatnych na Śląsku. W pracy uwzględniono wyniki nowych, często niepublikowanych dotąd badań archeologiczno-architektonicznych, prowadzonych po 1989 r.

This paper attempts to briefly summarize the research on the medieval Silesian city with particular emphasis on the issues of early city planning and residential and defensive architecture. It focuses on the problematics of first towns and castles as well as the oldest urban fortifications. The issue of transformation of the early medieval Wrocław agglomeration into a locational city had been presented more widely. The phenomenon of the Wrocław castles and the so called left-bank princely grounds and the problem of early Wrocław fortifications from before 1241 have been discussed. Some of the issues regarding the oldest Silesian prince’s and private locations have been raised. This work includes the results of new, often unpublished, earlier archeological and architectural research conducted after 1989.