Jakim słowem o Bogu na Madagaskarze? Andriamanitra versus Zanahary.

Niniejszy tekst przedstawia ujęte z perspektywy misjologicznej uwarunkowania wyboru słowa na określenie Boga w języku malgaskim. Chodzi o relację pomiędzy pojęciami Andriamanitra oraz Zanahary. Historycznie rzecz ujmując, najpierw stosowano termin Zanahary, później dominowało pojęcie Andriamanitra, które przyjęło się w tekstach liturgicznych. Dziś ponownie stosuje się termin Zanahary, również w tekstach modlitw chrześcijańskich. Zasadnicze pytanie brzmi: czy do tekstów liturgicznych należy wprowadzać pojęcia języków/dialektów poszczególnych grup etnicznych, czy też powszechnie stosować terminologię oficjalnego języka malgaskiego. W prezentowanej analizie na tło historyczne (rywalizacja plemienna, okres kolonialny) nakłada się odniesienie do teologii scholastycznej oraz do współczesnych teorii translatorskich. Analizowany przykład dowodzi, że wybór terminologii nie może być arbitralnie narzucony, zaś dawne pojęcia mogą przyjąć nowe znaczenie.

From the missiological perspective this text shows the determinants of the choice of the word determining God in Malagasy. It is about the relationship between the concepts of Andriamanitra and Zanahary. Historically, the term Zanahary was used first, then the term Andriamanitra, which was adopted in liturgical texts, dominated. Today the term Zanahary is used again also in the texts of Christian prayers. The main question is whether the notions of languages/dialects of individual ethnic groups should be introduced into liturgical texts or the terminology of the official Malagasy language should be widely used. In the presented analysis, the historical background (tribal rivalry, colonial period) overlaps with a reference to scholastic theology and contemporary translation theories. The analyzed example proves that the choice of terminology cannot be imposed arbitrarily, and old concepts can assume new meanings.