„Misterium bólu”. Dzieciństwo w prozie Gézy Csátha

Artykuł jest próbą opisania dzieciństwa, którego niepokojący obraz, zaprzeczający nowożytnym wyobrażeniom o sielankowości najmłodszych lat życia, wyłania się z opowiadań Gézy Csátha (1887–1919), węgierskiego modernistycznego pisarza. Sięgając po prace najważniejszych psychoanalityków i psychoanalityczek – m.in. Zygmunta Freuda i Jacques’a Lacana, ale przede wszystkim Melanie Klein – autor dowodzi, że literatura Csátha poświęcona dzieciom i dzieciństwu silnie czerpie z myśli psychoanalitycznej, a poszczególne prozy wydają się niekiedy zaskakująco zbieżne z opisami klinicznych przypadków. Interpretując opowiadania takie, jak: Czarna cisza, Matkobójstwo czy Mała Emma, autor pokazuje też, że zdaniem Csátha dzieci narażone są na takie samo cierpienie jak dorośli, a w człowieku, szczególnie tym najmłodszym, jeszcze nieuformowanym, widzi siedlisko zła.

The author of the article analyses the image of childhood in the short stories of Geza Csáth (1887–1919) in order to demonstrate how the Hungarian modernist writer critiques and subverts modern conceptualisations of childhood as idyllic and innocent. By referencing the works of Sigmund Freud, Jacques Lacan and, most importantly, Melanie Klein, the author proves that Csáth’s short stories about childhood are strongly rooted in psychoanalytical thought, with some of them being surprisingly similar to now-canonical descriptions of psychoanalytical case studies. As it is shown, in such stories as Black Silence, Matricide or Little Emma, the modernist writer portrays his young characters as subject to the same suffering as adults, and as evil from their earliest years.