Zastosowanie modeli przestrzennych w analizie zjawiska starzenia się populacji

Proces starzenia się społeczeństwa jest zjawiskiem wieloaspektowym, na które ma wpływ m.in. demograficzna i przestrzenna charakterystyka badanych obszarów. Zastosowanie analizy przestrzennej do badania tego procesu pozwala na ustalenie istniejących relacji między badanymi regionami w odniesieniu do tego zjawiska. W artykule podjęto próbę przestrzennego modelowania zjawiska starzenia się ludności. Dla wybranej zmiennej charakteryzującej starzejącą się populację, tj. liczby osób w wieku poprodukcyjnym, stworzono klasyczny model ekonometryczny oraz zweryfikowano konieczność uwzględnienia czynnika przestrzennego w modelowaniu badanego zjawiska. Jako zmienne objaśniające modelu wzięto pod uwagę zmienne demograficzne oraz zmienne o charakterze ekonomiczno-społecznym. W tym celu rozpatrzono dwa modele przestrzenne: błędu przestrzennego i opóźnienia przestrzennego.

The aging process is a multifaceted phenomenon affected by, inter alia, the demographic and spatial nature of individuals. The application of spatial analysis to investigate this process will demonstrate the existing relationships between the studied regions with respect to this phenomenon. The article attempts to model the phenomenon of spatial aging of the population. For selected variables characterizing an aging population, i.e. the total number of post-working age people – classic econometric models were constructed and the necessity of including the spatial factor in the process of modelling was verified. The demographic variables and variables of an economic and social nature were chosen as explaining variables of the model. For this purpose, two spatial models will be considered: the spatial error model and spatial lag model. All calculations and maps will be made in the statistical program R CRAN and Microsoft Excel.