O wileńskiej pedagogice i jej propagatorach słów kilka

W historię każdej dyscypliny naukowej wpisani są konkretni ludzie (Kąkol 2002; Dycht 2006; Meissner, Szulakiewicz 2008; Żukowski 2015; Bonusiak 2019). Oni ją nie tylko konstytuują, ale też rozwijają, odkrywają, poszukują odpowiedzi, rozważają, roztrząsają, omawiają i analizują problemy, dylematy, kwestie oraz zagadnienia związane bezpośrednio lub pośrednio z tą konkretną dyscypliną. W historię powstania i rozwoju pedagogiki w Polsce można śmiało wpisać wiele nazwisk. Warto tu przywołać postacie Jana Władysława Dawida, Bogdana Nawroczyńskiego, Sergiusza Hessena, Kazimierza Sośnickiego, Marii Grzegorzewskiej, Heleny Radlińskiej, Janusza Korczaka, Kazimierza Twardowskiego i wielu innych zasłużonych dla polskiej pedagogiki (Okoń 2000; Jakubiak, Jamrożek 2019). Zdecydowana większość prekursorów polskiej pedagogiki związana była z konkretnymi uniwersytetami np. w Warszawie, Lwowie, Krakowie, Poznaniu. Prowadzili tam badania naukowe, zajęcia dla studentów, kształcili kadrę. Włączali się aktywnie w działalność społeczną, charytatywną. Działali w różnego typu stowarzyszeniach czy organizacjach. Byli aktywni na wielu polach. Niewątpliwie to dzięki aktywności naukowej uczonych, tej miary co Kazimierz Twardowski, na polskich uniwersytetach powstawały pierwsze katedry pedagogiki m.in. w Poznaniu, Lublinie, Warszawie, Krakowie i w Wilnie (Hejnicka-Bezwińska 2018: 47-48). Procesowi instytucjonalizacji pedagogiki oraz genezie powołania katedry pedagogiki w ostatnim z wymienionych ośrodków akademickich poświęcona jest publikacja autorstwa Władysławy Szulakiewicz pt. Pedagogika na Uniwersytecie Stefana Batorego, Toruń 2019.