Wykorzystanie nowoczesnych technik instrumentalnych i sensorycznych do oceny jakości powietrza atmosferycznego na terenach przyległych do rafinerii grupy Lotos S.A. w Gdańsku

Dynamiczne postępujący rozwój gospodarczy i ekonomiczny wielu krajów przyczynia się do wzrostu emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego. Większość z nich wpływa negatywnie na zdrowie i życie człowieka, oraz przyczynia się do pogorszenia stanu środowiska naturalnego. Na szczególną uwagę zasługują gazy złowonne określane także mianem odorów. Zdecydowaną większość emitorów, których funkcjonowanie wiąże się z uwalnianiem do otoczenia wielu szkodliwych związków chemicznych, stanowią obiekty gospodarki komunalnej (składowiska odpadów, oczyszczalnie ścieków) oraz różnego rodzaju zakłady przemysłowe, do których należą m.in. browary, gorzelnie, zakłady mięsne, fermy trzody chlewnej. Obiekty te najczęściej znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie dużych skupisk ludności, takich jak osiedla mieszkalne, toteż problem uciążliwości zapachowej jest szczególnie ważnym aspektem środowiskowym i społecznym [9,12]. W celu opracowania skutecznych metod ograniczających poziom emisji zanieczyszczeń konieczne jest dysponowanie odpowiednimi narzędziami analitycznymi, umożliwiającymi ich identyfikację i ilościowe oznaczanie. Wśród powszechnie stosowanych rozwiązań, ważną rolę odgrywa technika chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas. Rozwiązanie to pozwala na kompleksowe scharakteryzowanie większości związków chemicznych obecnych w powietrzu. Określenie indywidualnych wrażeń sensorycznych możliwe jest dzięki wykorzystaniu olfaktometrów terenowych. Oba te rozwiązania zostały wykorzystane podczas badań prowadzonych na terenach przyległych do Rafinerii Grupy Lotos S.A. w Gdańsku, celem wstępnego określenia stopnia uciążliwości zapachowej tych terenów.

In this paper, present a various measurement techniques such a gas chromatography and sensory analysis to characterize odour nuisance level near the one of the biggest industrial plant in Tricity Agglomeration – Oil Refinery LOTOS S.A. in Gdańsk. The application of two-dimensional gas chromatography facilitated the identification of the substances and ultrafast gas chromatography can possible to preliminary classification of air samples including malodorous substances. Total odours concentration in air in each measurement point was estimated with Nasal Ranger Field Olfactometer. This combination can allow to complete characterization of odour nuisance problem.