Powiązanie intensywności zapachowej z sygnałami czujników elektronicznego nosa

W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost zainteresowania tematyką wykorzystania sztucznych zmysłów w analityce chemicznej. Szczególną pozycję zajmuje urządzenie, mające naśladować zmysł węchu - elektroniczny nos. Jest to instrument umożliwiający holistyczną analizę składu mieszaniny gazowej, bez rozdzielania i identyfikacji jej poszczególnych składników. Głównym zadaniem, stawianym tym urządzeniom, jest automatyczne rozróżnianie próbek na podstawie różnic w składzie ich frakcji lotnej (profilu zapachowym). Elektroniczne nosy coraz częściej zastępują również tradycyjne olfaktometry, urządzenia do badania zapachu za pomocą węchu ludzkiego, ze względu na znacząco krótszy czas analizy i możliwą automatyzację. W pracy podjęto się próby powiązania intensywności zapachowej z sygnałami czujników półprzewodnikowych elektronicznego nosa za pomocą modelu liniowego. Badania przeprowadzono na mieszaninach trzech substancji zapachowych zidentyfikowanych w pobliżu oczyszczalni ścieków: toluenu, limonenu oraz disiarczku dimetylu. Wykazano, że wzajemne interakcje tych substancji w mieszaninach powodują wzmocnienie intensywności zapachowej, co również potwierdziły badania z wykorzystaniem elektronicznego nosa.

In recent years there has been a significant increase in interest in the subject of the use of artificial senses in analytical chemistry. A special position is held by a device designed to mimic the sense of smell - an electronic nose. It is an instrument that allows a holistic analysis of the composition of the gas mixture, without the separation and identification of its individual components. The main task posed such devices, is an automatic distinguish between samples based on the difference in the composition of their volatile fraction (fragrance profile). Electronic noses are increasingly replacing the conventional olfactometers, due to the significantly shorter analysis time and the possible automation. In the work authors attempt to link a fragrance intensity with the metal oxide sensor signals by a linear model. Tests were performed on mixtures of three fragrances identified near the sewage treatment plant: toluene, limonene and dimethyl disulfide. It has been shown that interactions in the mixtures of these substances causes a fragrance intensity enhancement. It has been also confirmed by tests of an electronic nose.