Przekład pod patronatem. Elementy trzeciej kultury w procesie uzgodnień wydawniczych

Tematem artykułu jest zbadanie wpływu jaki może wywierać wydawca na sposób i zakres odzwierciedlenia w tekście przekładu elementów trzeciej kultury. Omówione zostaną kolejno: kwestia obcości w przekładzie, zjawisko elementów trzeciej kultury oraz zagadnienie funkcjonowania patronatu w systemie literackim. Badanie będzie miało formę analizy translatologicznej. Za materiał badawczy posłuży opowiadanie „The Room in Le Dragon Volant” ze zbioru "In a Glass Darkly", autorstwa XIX-wiecznego, irlandzkiego pisarza  Sheridana Le Fanu oraz przekład utworu na język polski, „Pokój w gospodzie Le Dragon Volant”, autorki artykułu, pochodzący z tomu "W ciemnym zwierciadle". Omówiony zostanie sposób przekładu wybranych wtrętów francuskojęzycznych, zwrotu adresatywnego i dwóch realogizmów oraz zalecenia redaktora dotyczące sposobu ich transpozycji w języku polskim, jak również wynik uzgodnień pomiędzy redaktorem i tłumaczką oraz wpływ ostatecznego rozwiązania na poziom obcości tekstu docelowego. Artykuł zakończy prezentacja wniosków odnośnie wpływu wydawnictwa na przekład elementów trzeciej kultury i roli jaką tłumacz odgrywa w procesie ich adekwatnego odzwierciedlenia w języku docelowym.

The subject of the article is a research into the influence exerted by the publisher on the way and scope of rendering third culture elements in the translated text. The concept of the foreign in translation, idea of third culture elements and the issue of patronage in the literary system will be discussed in turn. The research material is a story in English titled “The Room in Le Dragon Volant” from a collection In a Glass Darkly, written by the 19th century Irish writer, Sheridan Le Fanu and its translation into Polish by the author of the article, published under the title "Pokój w gospodzie Le Dragon Volant", in a collection W ciemnym zwierciadle. The research will involve an analysis of translation of selected examples of third culture elements, a term of address and two proper nouns in French and the discussion of recommendations from the editor regarding their transposition in the Polish language. The result of negotiations between the editor and the translator and the consequences of the adopted solution for the achieved level of foreignness in the target text will be presented. Finally, conclusions regarding the influence exerted by the publisher on the way of translation of third culture elements and the role of translator in the process of their rendering in the target language will be formulated.