Praktyka oparta na dowodach w postępowaniu logopedycznym

Praktyka oparta na dowodach (ang. evidence-based practice – EBP) winna ze sobą łączyć: kompetencje kliniczne, dane z badań naukowych oraz preferencje osoby obejmowanej terapią. W toku postępowania terapeutycznego, po wnikliwym zbadaniu pacjenta, uwzględnia ona nastę-pujące kroki, nazwane w artykule formułą „5Z”: zadać pytanie kliniczne, zdobyć dowody nauko-we, zaopiniować zgromadzone dowody, zastosować wnioski do terapii i zweryfikować wdrożoną na podstawie dowodów strategię. Celem artykułu jest opisanie idei praktyki opartej na dowodach naukowych w logopedii oraz jej mocnych i słabych stron w konfrontacji z rzeczywistością.Przedstawiono znaczenie kluczowych elementów, na które składa się charakteryzowany para-dygmat, hierarchię dowodów naukowych, źródła wyników wiarygodnych badań istotnych dla logo-pedii, jak również etapy postępowania logopedycznego według kryteriów EBP. Zgromadzone wnioski do działań praktyków i badaczy mogą stanowić przyczynek do rozwi-jania praktyki opartej na dowodach w polskiej logopedii.

Evidence-based practice (EBP) is supposed to integrate: Clinical Expertise, External Clinical Evidence and Patient Preferences. In the process of speech-language therapy after precise clini-cal assessment it refers to following steps, named in literature ‘5A’ formula: ask clinical question, acquire evidences, appraise the evidences, apply the strategy based on gathered evidenced, assess results from the incorporated strategy. The aim of the article is to describe the idea of evidence-based practice in speech-language pathology and its strengths and weaknesses in confrontation with reality. There have been essential elements of EBP presented, as well as hierarchy of evidence, sources of evidence-based publications which are important for speech-language pathology, and speechlanguage therapy steps according to EBP criteria. Conclusions for clinicians and researchers may contribute to development of evidence-based practice in Polish speech-language pathology.