Post-National Revolution and Its Political Consequences

Western Europe of the early 21st century is going through a process that is sometimes referred to as “the arrival of the Third Wave civilization”, that is the information civilization. The civilizational transformations result in two “revolutions” – post-national and post-industrial. Just like the 19th-century national and industrial revolutions, they involve deep social changes and consequently provoke resistance and a wave of counter-mobilisation against the upcoming “new order” – global, post-national, and post-industrial. The basic assumption of this article is that the classical theoretical schemes developed by Stein Rokkan and Seymour Lipset may come as analytical tools useful in explaining contemporary political phenomena. Rokkan’s theory seems to be the analytical model that is still helpful in explaining the election behaviours as well as political conflicts and divisions present within current political systems, and its heuristic power is high.

Na przełomie dwudziestego i dwudziestego pierwszego wieku kraje wysoko rozwinięte przechodzą proces, który określany jest niekiedy mianem „nadejścia trzeciej fali cywilizacyjnej”, związanej z rewolucją technologii informacyjnych. Ta transformacja cywilizacyjna skutkuje procesami, które można określić mianem „rewolucji post-industrialnej” oraz „rewolucji post-narodowej”. Podobnie jak miało to miejsce w wypadku nowoczesnej rewolucji narodowej i przemysłowej, tak samo dwie „ponowoczesne” rewolucje wywołują głębokie zmiany w strukturze społecznej, prowokując tym samym opór wobec zmian i nadchodzącego „nowego porządku społecznego”. Podstawowym celem artykułu jest zwrócenie uwagi na heurystyczne możliwości modelu analitycznego zaproponowanego przez Steina Rokkana i Seymoura Lipseta do badania podziałów społecznych politycznie doniosłych. Autor argumentuje, że Rokkanowski model może być przydatny w próbie wyjaśniania współczesnych zjawisk politycznych.