Globalizacja i regionalizacja. Zjawiska kształtujące rzeczywistość kulturowo-cywilizacyjną i gospodarczą Gdańska od XIII do XVII wieku

Procesy globalizacji ujawniające się u schyłku średniowiecza pod wpływem postępu kulturowo-cywilizacyjnego nie ominęły Gdańska. Położenie geograficzne zasadniczo wpłynęło na portowo-handlowy charakter miasta: z jednej strony zapotrzebowanie na produkty gospodarki naturalnej pochodzące z terenów Polski zgłaszały, stojące na wyższym poziomie rozwoju, państwa Europy Zachodniej, z drugiej zaś port nad Motławą stał się miejscem redystrybucji produktów wytworzonych na terenach Rzeczypospolitej, dostarczanych najtańszym wówczas sposobem, jakim były spływy Wisłą i jej dorzeczami. Rozwój handlu Gdańska z Zachodem sprzyjał wymianie kulturalnej, postępowi technicznemu i wzrostowi zamożności mieszkańców miasta. Pomimo ograniczonego oddziaływania Gdańska na procesy globalizacyjne zachodzące w skali świata, dostrzega się jego istotne znaczenie w zjawiskach pośrednich, umożliwiających wzrost globalnej aktywności głównych podmiotów politycznych. Zauważa się, że procesy te i zjawiska ukształtowały Gdańsk jako główny ośrodek asymetrycznej wymiany gospodarczej i kulturowo-cywilizacyjnej między Europą Zachodnią i Polską, co jest przedmiotem niniejszego wykładu.

The globalisation processes emerging at the end of the Middle Ages under the influence of the cultural and civilization progress did not omit Gdańsk. The geographic location fundamentally affected the city’s port and merchant nature: on the one hand, the demand for natural products from the Polish territories was reported by highly developed Western European countries, and on the other hand, the port at the Motława River became a place of redistribution of products produced in the area of the Republic of Poland, delivered at the cheapest way then, was the ravages of the Vistula River and its basins. The development of trade the Gdańsk with the West favoured cultural exchange, technical progress and growth of the prosperity of the inhabitants of the city. Despite the limited influence of Gdańsk on the globalisation processes taking place worldwide, its importance is seen in indirect phenomena that allow for the growth of the global activity of major political entities. It is noted that these processes and phenomena shaped Gdańsk as a centre of asymmetric economic as well as cultural and civilisation exchange between Western Europe and Poland, which is the subject of this lecture.