Początki wdrażania idei uspokojenia ruchu i polityki parkingowej w Krakowie

Celem artykułu jest przypomnienie – z perspektywy ponad ćwierćwiecza – pionierskich w skali Polski działań podejmowanych w Krakowie, wpisujących się w powszechnie obowiązujący obecnie postulat zrównoważonego rozwoju systemu transportowego miasta. Zarysowano genezę idei modelu sektorowego uspokojenia ruchu dla śródmieścia Krakowa, inspirowanego rozwiązaniem z Göteborga. Podano charakterystykę modelu stworzonego w połowie latach 80-tych XX wieku: zasady podziału śródmieścia Krakowa na sektory, opisano model funkcjonowania sektora oraz porównano model do obecnie funkcjonującego rozwiązania. Obszernie przedstawiono proces dochodzenia do decyzji dotyczącej obszarowego uspokajanie ruchu i płatnego parkowania w śródmieściu Krakowa, wdrożonego w 1988 roku. Zarysowano działania poprzedzające istotę projektu, charakteryzującą się podziałem Śródmieścia na 3 strefy: pieszo-rowerową, ograniczonego ruchu samochodowego, ograniczonego i płatnego postoju. Syntetycznie opisano pierwsze efekty wprowadzonych rozwiązań, oceniane z aspektach komunikacyjnych oraz środowiskowych, a także wyniki badań akceptacji społecznych. Zasygnalizowano dokonujące się na przełomie lat zmiany podejścia do roli wskaźnika motoryzacji w kształtowaniu rozwoju systemu transportowego. Opisano pierwsze w Polsce tego rodzaju regulacje wskaźników parkingowych zawarte w planie ogólnym Krakowa z 1994 roku. Artykuł kończy informacja o początkach systemu Park and Ride w Krakowie.

The aim of the article is to remind - from the perspective of over a quarter-century - pioneer in the scale of Poland actions undertaken in Cracow, in line with the current general demand for sustainable development of the city's transport system. The genesis of the idea of a sectoral model of traffic calming for the city center of Cracow inspired by the Gothenburg solution was outlined. Characteristics of the model created in the mid-1980s were given: the principles of dividing the city center into sectors, describing the model of the sector functioning, and compared the reference model to the currently functioning solution. The process of reaching a decision regarding the area calming of traffic and paid parking in the city center of Krakow, implemented in 1988, has been extensively presented. Activities preceding the essence of the project have been outlined, characterized by the division of Śródmieście into three zones: pedestrian and bicycle, limited car traffic, limited and paid parking. The first effects of the solutions introduced, evaluated from the communication and environmental aspects, as well as the results of social acceptance tests are synthetically described. The change in approach to the role of the automotive indicator in shaping the development of the transport system – that was evaluating for years - has been presented. Regulations of parking indicators - the first in Poland included in the general plan of Cracow of 1994 are described. The article ends with the information about the beginnings of the Park and Ride system in Cracow.