Strategiczne zarządzanie rozwojem transportu zbiorowego w Polsce

Zarządzanie strategiczne jest procesem powszechnie wykorzystywanym w celu podniesienia konkurencyjności organizacji oraz realizacji długookresowych celów. Podejście to wykorzystują także instytucje publiczne do programowania rozwoju w wymiarze regionalnym. Ze względu na złożoność społeczno-gospodarczych uwarunkowań rozwoju regionalnego konieczne jest podejście systemowe, uwzględniające wielorakie czynniki kształtujące konkurencyjność. System transportowy, w tym także transport zbiorowy, wpisuje się w tę grupę i także wymaga uwzględnienia w procesie zarządzania strategicznego. W artykule przeprowadzono analizę trzech rodzajów dokumentów strategicznych: regionalnych strategii rozwojowych, strategii transportowych oraz planów rozwoju transportu publicznego. Szczególną uwagę skoncentrowano na dwóch pierwszych grupach. W strategiach można wyróżnić dwie zasadnicze części: diagnostyczną (powiązaną z analizą strategiczną) oraz projekcyjną (postulatywną). Kierując się tym układem, starano się zbadać intensywność i jakość odwołań dotyczących systemu transportu zbiorowego. Porównano liczebności poszczególnych odwołań na poziomie analizy SWOT oraz dokonano subiektywnej oceny (rangowania) pod względem szczegółowości wskazanych celów i zamierzeń. Przedstawiono także uwarunkowania tworzenia planów zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego, ze szczególnym uwzględnieniem procesu konsultacji społecznych. W toku badań wskazano na marginalizowanie problematyki transportu zbiorowego na poziomie regionalnych strategii rozwoju, zarówno na etapie diagnozy, jak również w procesie ustalania zamierzeń priorytetowych. Na poziomie strategii transportowych, których uchwalenie jest fakultatywne (w odróżnieniu od strategii rozwojowych) konkretyzacja działań jest istotnie wyższa. W artykule wskazano błędy i uchybienia występujące w procesie strategicznego zarządzania rozwojem transportu zbiorowego, jednak fakt uwzględnienia tej tematyki w najważniejszych dokumentach planistycznych oceniono jako zjawisko pozytywne.

Strategic management is a commonly used process used to improve the competitiveness of the organization and the implementation of long-term goals. This approach is also used by public institutions to programme regional development. Due to the complexity of the socioeconomic determinants of regional development it is necessary to use the systems approach taking into account multiple factors that shape competitiveness. Transportation system including public transport are included in this group of factors, and also require inclusion in the process of strategic management. The article presents the analysis of three types of strategic documents: the regional development strategies, transport strategies and plans for the development of public transport. Special attention is paid to the first two groups. The strategies can be divided into two major parts: diagnosis (including the strategic analysis), and projection. Following this system, the intensity and quality of the appeals of public transport system was discussed in the article. Comparison of the number of appeals on the level of SWOT analysis and subjective assessments of details of the specified objectives have been included as well. Conditions of creation of sustainable development of public transport have been presented with particular emphasis on the public consultation process.In the course of the study, it was pointed out that the public transport issues are being marginalized at the level of regional development strategies, both at the stage of diagnosis, as well as in the process of determining the main goals. Specification of activities is significantly more important on the level of the transport strategy, whose adoption is optional (as opposed to development strategies). Errors and omission that occur in the process of development of the strategic management of public transport have also been indicated in the paper. However, the appearance this issue in the most important planning documents has been assessed as a positive phenomenon.