Rozdział 4. Problematyka konkurencji podatkowej w sektorze samorządowym

Przestrzeń i przestrzenne zróżnicowanie podatków skłania do podejmowania badań w zakresie tego, co można określić geografią finansów publicznych. Konkurencja podatkowa (tax competition), stanowiąc część szerzej rozumianej konkurencji fiskalnej (fiscal competition), obok zjawisk eksternalizacji korzyści wynikających z dostarczania lokalnych dóbr publicznych (spill-over effect) oraz naśladownictwa sąsiadujących społeczności lokalnych przy podejmowaniu decyzji fiskalnych (yardstick competition) mieści się w zakresie badań empirycznych dotyczących przestrzennie rozumianych finansów publicznych (spatial public finance). Przestrzenne zróżnicowanie finansowej aktywności władzy publicznej odnosi się nie tylko do konkurencji podatkowej, odnotować należy bowiem, że obok decentralizacji władztwa podatkowego występuje również decentralizacja realizacji zadań publicznych, a co za tym idzie, wydatków publicznych, skutkująca konkurencją wydatkową (expenditures competition). Jeżeli ekonomia jest nauką o rzadkości oraz służy do ustalenia właściwych kryteriów podejmowania decyzji w warunkach wielości celów przy ograniczonych zasobach, to problematyka konkurencji podatkowej duplikuje ten problem, ze względu na ograniczone zasoby do opodatkowania (źródła dochodów podatkowych) przy równoczesnej wielości celów, które wymagają finansowania przez różne władze publiczne. Celem podjętych rozważań jest krytyczne ujęcie dorobku teorii finansów publicznych w zakresie badania zachowań władz publicznych różnych szczebli, które w warunkach decentralizacji konkurują o ograniczone dochody podatkowe. Zamierzeniem badawczym jest analiza literatury przedmiotu pod kątem zaproponowanego w opracowaniu odróżnienia skłonności od zdolności do konkurencji podatkowej.