Umiejętności nauczyciela-pedagoga w pracy z dzieckiem wykorzystywanym seksualnie

W artykule podjęto problematykę umiejętności pomagania, jakie powinien posiadać nauczyciel-pedagog pracujący z dzieckiem wykorzystywanym seksualnie. W części teoretycznej artykułu zostały zdefiniowane umiejętności pomagania istotne dla procesu rozumienia trudnej sytuacji dziecka oraz dokonano deskrypcyjnego ujęcia ich podstawowych rodzajów. Przedmiotem badań uczyniono umiejętności pomagania nauczyciela-pedagoga w zakresie pracy z osobami, które doświadczyły przemocy seksualnej, zaś celem określenie i opis umiejętności profesjonalnych nauczyciela-pedagoga – wzmacniających opowiedzenie historii przez dziecko oraz wyciszenie emocji towarzyszących opowiadanej historii. W badaniach posłużono się metodą narracyjną z wykorzystaniem analizy treści. Problem badawczy przyjął postać pytania: Co stanowi komponenty umiejętności nauczycieli-pedagogów w zakresie pomagania dziecku wykorzystywanemu seksualnie? Badania przeprowadzono w 2019 r. wśród 23 słuchaczy studiów podyplomowych, przygotowujących się do pracy poradniczej. Uzyskane wyniki badań pozwoliły na wyłonienie w ramach badanych kategorii subkategorie unaoczniające specyfikę i wartość opisywanych przez badanych umiejętności pomagania oraz wyodrębnienie komponentów decydujących o skutecznym pomaganiu, udzielaniu wsparcia przez nauczycieli-pedagogów dziecku doświadczającemu przemocy seksualnej. Ponadto, wnioski z badań są wartościowe dla praktyki pedagogicznej, szczególnie w zakresie wzbogacania oferty kształcenia do zawodu nauczyciela oraz pedagoga w odniesieniu do działań wspierających osoby z doświadczeniami przemocy.

The article deals with the issue of helping skills that a teacher and pedagogue should have when working with a sexually abused child. The theoretical part of the article defines helping skills essential for the process of understanding a child's difficult situation and their basic types were described. The subject of the research was the helping skills of a teacher and pedagogue in working with people who experienced sexual violence. The purpose of the study was to determine and describe the professional skills of a teacher and pedagogue ‒ strengthening the storytelling by the child and calming the emotions accompanying the story. The study used the narrative method with the use of content analysis. The research problem took the form of the question: What are the components of a teacher and pedagogue skills in helping a sexually abused child? The research was conducted in 2019 among 23 postgraduate students preparing for counselling work. The obtained research results allowed for the selection of subcategories within the studied categories that visualize the specificity and value of the helping skills described by the respondents, and for the identification of components that determine effective help and support by teachers and pedagogues for a child experiencing sexual violence. In addition, the conclusions from the research are valuable for pedagogical practice, especially in the field of enriching the educational offer for the teaching and pedagogical profession with regard to activities supporting people experiencing violence.