The Postulate of Grounded Theory in the Perception of the Museum of the Second World War in Gdańsk in Terms of Political Science

This article aims to demonstrate the applicability of grounded theory in the analysis of the Museum of the Second World War in Gdańsk in terms of political science. The fundamental question is how to examine the sources which exhibit the ideological character of the space of public museums? In order to answer this question, the concepts by Kathy Charmaz and Adela Clarke are referred to, which have been noticed to offer unused potential for qualitative research conducted in the field of political science. This meant departing from the “classical” versions of grounded theory, created by Barney G. Glaser and Anselm L. Strauss, in favor of what is called “a postmodern turn,” and approaches which synthesize constructivism and social constructionism. Data obtained from primary and secondary sources concerning the main axis of the core exhibition were analyzed. The starting point was my own field research, the results of which were compared with the data from an interview with the museum’s architects and the transcription of a photograph. Inspired by procedures compliant with the non-classical versions of grounded theory, it was demonstrated that the main axis of the core exhibition was designed as a liberal manifesto of freedom. This determined the subject of analysis to be a part of the research field of political science. The spatial solutions applied testified to their designers’ intention to provide visitors with freedom of movement and assembly. They were considered as conceptual categories, related to the absence of a dedicated sightseeing route and the vastness of the space left for visitors. A comparative analysis of codes and categories, however, made it possible to identify yet another interpretative trope, related to the identification of freedom with alienation. In this way, “liberty” has become problematized.

Celem tekstu jest wykazanie użyteczności teorii ugruntowanej w politologicznej analizie Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Pytanie podstawowe sprowadza się do tego, jak badać źródła świadczące o zideologizowaniu przestrzeni muzeum publicznego? Aby na nie odpowiedzieć odwołano się do koncepcji Kathy Charmaz i Adeli Clarke, dostrzegając w nich niewykorzystany potencjał dla badań jakościowych prowadzonych na gruncie nauk o polityce. Oznaczało to odejście od „klasycznych” wersji teorii ugruntowanej, stworzonych przez Barney’a G. Glasera i Anselma L. Straussa, na rzecz podejść uwzględniających tzw. zwrot postmodernistyczny oraz syntezujących konstruktywizm i konstrukcjonizm społeczny. Analizie poddano dane pozyskane ze źródeł pierwotnych i wtórnych, dotyczących osi głównej wystawy stałej. Punktem wyjścia były terenowe badania własne, których wyniki porównano z danymi z wywiadu z architektami muzeum oraz z transkrypcji fotografii. Inspirując się procedurami zgodnymi z nieklasycznymi wersjami teorii ugruntowanej wykazano, że oś główna wystawy stałej zaprojektowana została jako liberalny manifest wolności. Przesądziło to o przynależności przedmiotu analizy do pola badawczego politologii. Zastosowane rozwiązania przestrzenne stanowiły świadectwo woli twórców, aby zwiedzającym zapewnić swobodę przemieszczania i gromadzenia się. Uznano je za kategorie konceptualne, powiązane z brakiem dedykowanej trasy zwiedzania oraz ogromem przestrzeni będącej w dyspozycji zwiedzających. Analiza porównawcza kodów i kategorii doprowadziła jednak do wygenerowania jeszcze innego tropu interpretacyjnego, związanego z utożsamieniem wolności z alienacją. „Swoboda” uległa, tym samym, problematyzacji.