Cynowe sarkofagi Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki. Konserwacja i restauracja, historia, wymowa ideowa

Znajdujące się w kryptach katedry na Wawelu metalowe sarkofagi królewskie to nie tylko wysokiej klasy dzieła sztuki o interesującym programie ideowym, ale także zabytki o ogromnej wartości historycznej. Prowadzony od 2015 r. program konserwacji i restauracji monarszych trumien jest okazją do ponownych studiów nad tymi obiektami. Artykuł prezentuje przeprowadzone w 2016 r. prace konserwatorskie i restauracyjne przy cynowych sarkofagach Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki, koncentrując się na dokonanych podczas tych zabiegów rekonstrukcjach oraz zastosowanych przez konserwatorów nowatorskich, autorskich rozwiązaniach konstrukcyjnych. Przedstawiono również historię obu zabytków, dokonywane przez lata przekształcenia i naprawy. Prezentacji badań towarzyszy próba uzupełnienia, m.in. o program heraldyczny, odczytanego przez Barbarę Tuchołkę-Włodarską programu ikonograficznego sarkofagu Zygmunta Augusta oraz przedstawienie po raz pierwszy treści ideowych sarkofagu Anny Jagiellonki.

The metal royal sarcophagi located in the Wawel Cathedral crypts are not only high-class works of art with an interesting ideological program, but also monuments of great historical value. Program of conservation and restoration of the royal coffins, initiated in 2015, is an opportunity to re-examine these objects. The article presents conservation and restoration works carried out in 2016 at the tin sarcophagi of Sigismund Augustus and Anna Jagiellon, focusing on the reconstructions performed during these works and the innovative, original construction solutions applied by conservators. It also discusses the history of both monuments, their transformation and repairs made over the years. The research presentation is accompanied by an attempt to supplement the iconographic program of Sigismund Augustus’ sarcophagus, deciphered by Barbara Tuchołka-Włodarska, with, inter alia, a heraldic program, and the first-ever explanation of ideological content of Anna Jagiellon’s sarcophagus.