Artykuł ukazuje aktualny stan badań nad wycinkiem historii oręża polskiego – dziejami wojska, czyli jednostek lądowych Polskich Sił Zbrojnych istniejących w latach 1940–1947 i podporządkowanych legalnym władzom Rzeczypospolitej funkcjonującym w Londynie, a także perspektywy rozwoju tych badań. Autor skupił swą uwagę przede wszystkim na publikacjach zwartych, które ukazały się od 1945 r. poczynając aż do dnia dzisiejszego. Omawiając stan badań, przedstawił dokonania zarówno historiografii emigracyjnej, jak i krajowej. W tej ostatniej wyróżnił dwa okresy – przed i po 1990 r. Omówił również dokonania historiografii zachodniej na tym polu. Autor skoncentrował swą uwagę na najważniejszych nurtach dotychczasowej historiografii oraz dominujących trendach dotyczących edycji źródeł, wspomnień, biografistyki oraz monografii, które pogrupował tematycznie. W odniesieniu do czasopism naukowych jedynie wymienił kilka najważniejszych wychodzących na Uchodźstwie oraz dwa czołowe tytuły historyczno-wojskowe wydawane w Kraju. Wskazał również na najważniejsze archiwa polskie i zagraniczne, w których zasobach znajdują się źródła niezbędne w odtwarzaniu dziejów wojska Polskich Sił Zbrojnych. Dokonał również ogólnej charakterystyki potencjału poszczególnych środowisk naukowych, które prowadzą profesjonalne badania nad historią Polskich Sił Zbrojnych. Omawiając perspektywy rozwoju tych badań, wskazał postulowane ich kierunki oraz tematykę, która czeka na swoich odkrywców. Zaakcentował, że nadal istnieje wiele obszarów oczekujących na naukową eksplorację. Naświetlenie dotychczasowego dorobku, w tym nowych ustaleń, pozwala dostrzec perspektywy dalszego rozwoju badań, ponieważ wiele aspektów funkcjonowania wojska Polskich Sił Zbrojnych pozostaje cały czas niezbadanych. Swe rozważania autor zamknął krótkim podsumowaniem odnoszącym się do wyzwań i szans oraz ewentualnego ryzyka i zagrożeń dla przyszłych badań.
The article presents the current state of research on a fragment of the history of the Polish military – the history of the army, i.e. land forces of the Polish Armed Forces existing in the years 1940–1947 and subordinated to the legal authorities of the Republic of Poland in London, as well as prospects for the development of this research. The author focused primarily on non-serial publications which have appeared since 1945 until today. Discussing the state of research, he presented the achievements of both emigration and national historiography. In the latter, he distinguished two periods: before and after 1990. He also discussed the achievements of Western historiography in this field. The author concentrated on the most important trends in historiography so far and on the predominant trends in editing sources, memoirs, biographies and monographs, which he grouped thematically. As far as scientific journals are concerned, the author just mentioned a few of the most important ones published in exile and two leading historical-military ones published in Poland. He also pointed to the most important Polish and foreign archives, which contain sources necessary for the reconstruction of the history of the Polish Armed Forces. The author also characterized briefly the potential of the particular scientific circles that conduct professional research on the history of the Polish Armed Forces. Discussing the prospects for the development of this research, he pointed out the suggested directions and topics that remain undiscovered. He stressed that there are still many areas awaiting scientific exploration. Casting light on the results of the investigations, including new findings, opens up the possibility of writing many articles, including source papers, because many aspects of the functioning of the Polish Armed Forces are still unexplored. It is also a field for many monographs and syntheses. The author concluded his deliberations with a short summary referring to the challenges and opportunities as well as possible risks and threats to future research.
В статье анализируется современное состояние исследований определенного отрезка истории сухопутных подразделений Польских вооруженных сил, существовавших в 1940–1947 годах и подчиненных законным органам власти Польской Республики, действовавшим в Лондоне, а также перспективы развития этих исследований. Автор обратился в первую очередь к книжным публикациям, изданным в период с 1945 года до наших дней. Анализируя состояние исследований, он представил достижения как эмигрантской, так и национальной историографии, в которой он различал два периода – до и после 1990 года, но также отметил и достижения западной историографии в этой области. Автор сосредоточил свое внимание на наиболее важных ее направлениях и доминирующих тенденциях в работе с источниками, воспоминаниями, биографиями и монографиями, которые он сгруппировал по темам. Что касается научных журналов, то он упомянул лишь несколько наиболее важных документов, издаваемых Польшей в изгнании, и два ведущих военно-исторических издания, опубликованных в стране. Кроме того, автор указал на наиболее важные польские и зарубежные архивы, содержащие документальные источники, необходимые для осмысления истории армии Вооруженных сил Польши. Он также сделал общее описание потенциала отдельных научных сообществ, которые проводят профессиональные исследования по истории Польских вооруженных сил. Анализируя перспективы развития исследований данной тематики, автор подчеркнул наиболее постулируемые направления, а также темы, которые все еще ждут своих первооткрывателей, и отметил их существенное количество. Обнародование результатов исследований, в том числе недавних открытий, создает условие для появления различных научных статей, поскольку до сих пор многие аспекты функционирования армии Польских вооруженных сил остаются неисследованными. Этот материал может послужить основой как для монографий, так и для синтезирующих работ. Статья резюмируется кратким изложением проблемных моментов и возможностей, а также возможных рисков и угроз для будущих исследований.
