The Main Aspects of John Paul II’s Encyclical Fides et ratio in the Current Historical and Theological Environment

The article presents the fundamental aspects of the encyclical Fides et ratio of John Paul II concerning the historical and theological context of contemporary culture. It indicates current problems in the harmonious existence of societies that function according to paradigms contrary to the absolute truth of the theological subject. The errors resulting from modernism (subjective rationalism, the cognitive negation of faith) and postmodernism (relativization of truth, atheism and antitheism, the reductionism of faith) are discussed. Further, the existential value of religious faith is demonstrated through the correlation of meaning/sense and truth. In doing so, this article serves as an apologetic for the rational nature of faith. Truth is emphasized as a gift both contained in and received from God’s Revelation, a gift necessary for discovering the sense of human reality.

Artykuł przedstawia fundamentalne aspekty encykliki Fides et ratio Jana Pawła II w odniesieniu do kontekstu historycznego i teologicznego współczesnej kultury. Wskazuje na aktualne problemy w harmonijnym egzystowaniu społeczeństw funkcjonujących według paradygmatów sprzecznych z prawdą absolutną stanowiącą przedmiot teologiczny. Omówione są tu błędy wynikające z modernizmu (subiektywny racjonalizm, poznawcza negacja wiary), postmodernizmu (relatywizacja prawdy, ateizm i antyteizm, redukcjonizm wiary). Wyjaśniono wartość egzystencjalną wiary religijnej jako ukazującej korelację sensu i prawdy, w ten sposób dokonując apologii racjonalnego charakteru wiary. Wyakcentowano prawdę jako dar zawarty w Bożym Objawieniu, niezbędny do odkrycia sensu ludzkiej rzeczywistości.