Wpływ wybranych zmiennych makroekonomicznych na liczbę pierwszych ofert publicznych – sytuacja polskiego rynku giełdowego

Przedmiot badań: Analizie poddano wpływ zmiennych makroekonomicznych na liczbę pierwszych ofert publicznych (IPO). Poszczególne wskaźniki ogólnogospodarcze oddziałują na rynek giełdowy w różny sposób. Zróżnicowane są także wyniki badań biorących pod uwagę ich wpływ na liczbę debiutów giełdowych przeprowadzanych w różnych krajach. Wobec tego zdecydowano się przeprowadzić analizę w tym zakresie, skupiając się na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW), pośrednio starając się sprawdzić, czy wyniki badań zagranicznych znajdują odzwierciedlenie w sytuacji polskiego rynku. Cel badawczy: Głównym motywem podjęcia badań była weryfikacja wpływu wybranych wskaźników makroekonomicznych na liczbę IPO. Celowi temu podporządkowano następujące hipotezy badawcze: stopa wzrostu PKB pozytywnie wpływa na liczbę debiutów giełdowych, stopa procentowa negatywnie oddziałuje na tę zmienną, wzrost stóp zwrotu z Warszawskiego Indeksu Giełdowego (WIG) przyczynia się do wzrostu liczby IPO. Metoda badawcza: Empiryczna weryfikacja wpływu zmiennych makroekonomicznych na liczbę IPO przeprowadzona została z użyciem modeli regresji liniowej. Dla modeli rocznych estymacja przebiegała Metodą Najmniejszych Kwadratów (MNK), zaś w przypadku kwartalnych – także Uogólnioną Metodą Najmniejszych Kwadratów (UMNK), w celu uniknięcia heteroskedastyczności reszt. Analizie poddano liczbę IPO w latach 2005–2019, objaśniając ją wskaźnikami (stopą wzrostu PKB, stopą referencyjną NBP, stopą rentowności 10-letnich obligacji skarbowych stopą zwrotu z WIG) opóźnionymi o 1 okres. Wyniki: Stopa zwrotu z WIG istotnie, pozytywnie oddziaływała na liczbę debiutów giełdowych w kolejnym okresie zarówno w ramach modeli rocznych, jak i kwartalnych. W przypadku pozostałych zmiennych ich istotny wpływ na liczbę IPO zaobserwowano jedynie w przypadku modeli kwartalnych. Stopa wzrostu PKB wykazywała dodatnie powiązanie z liczbą debiutów giełdowych, co zgadza się z postawioną wcześniej hipotezą, podobnie jak w przypadku stóp zwrotu z WIG. Pozytywne oddziaływanie na liczbę IPO zanotowano też w przypadku referencyjnej stopy procentowej – wynik ten różnił się natomiast od oczekiwanego. Abstrahując od rezultatu badania, można wskazać też na celowość wykorzystywania modeli przygotowanych nie tylko w oparciu dane roczne, ale także i kwartalne, w przypadku badania wpływu zmiennych makroekonomicznych na liczbę IPO.

Background: The impact of macroeconomic variables on the number of initial public offerings (IPOs) was analysed. Individual general economic indicators affect the stock market in different ways. The results of research taking into account their impact on the number of IPOs carried out in different countries are also varied. Therefore, it was decided to conduct an analysis in this respect, focusing on the Warsaw Stock Exchange (WSE), indirectly trying to check whether the results of foreign research are reflected in the situation of the Polish market. Research purpose: The main motive for undertaking the research was to verify the impact of selected macroeconomic indicators on the number of IPOs. This goal was followed by the following research hypotheses: the GDP growth rate positively influences the number of IPOs, the interest rate negatively affects this variable, and the increase in the rates of return on the Warsaw Stock Exchange Index (WIG) contributes to the increase in the number of IPOs. Methods: Empirical verification of macroeconomic variables’ impact on the number of IPOs was carried out using linear regression models. For the annual models, the estimation was carried out using the Least Squares (OLS) method, and in the case of quarterly models – also using the Generalized Least Squares (GLS) method in order to avoid heteroscedasticity of the residuals. The number of IPOs in 2005–2019 was analysed and explained with indicators delayed by 1 period. Conclusions: The rate of return on WIG had a significant positive impact on the number of IPOs in the next period, both under annual and quarterly models. In the case of other variables, their significant impact on the number of IPOs was observed only in the case of quarterly ones. The GDP growth rate showed a positive correlation with the number of IPOs, which is in line with the previously formulated hypothesis, similarly to the rates of return from WIG. A positive impact on the number of IPOs was also noted in the case of the reference interest rate – this result differed from the expected one. Apart from the results of the study, one can also point to the purposefulness of using models prepared on the basis of both annual and quarterly data, in the case of examining the impact of macroeconomic variables on the number of IPOs.