From Figurative Representations to Metaphoric Deformations: The Iconic Text Layout in Contemporary Narrative Fiction in English

Celem artykułu jest analiza procesu semiotyzacji układu graficznego tekstu w prozie narracyjnej i wykazanie, że różne konfiguracje grafemów mogą być skorelowane z głównymi typami ikoniczności wyróżnianymi w badaniach semiotycznych. Figuratywne przedstawienie typograficzne rekina-pożeracza myśli w powieści Pożeracz myśli Stevena Halla jest przykładem obrazowego znaku ikonicznego, który odzwierciedla jego szczególny status ontologiczny. Równoległe kolumny tekstu wykorzystane w powieści B. S. Johnsona Albert Angelo można zinterpretować jako diagramatyczne przedstawienie procesów zachodzących jednocześnie na poziomie świata przedstawionego. Z kolei w powieści Podwójna wygrana jak nic Raymonda Federmana nagromadzenie zniekształceń typograficznych, które obejmują zarówno ostentacyjnie ikoniczne formy, jak również czysto arbitralne układy tekstu, stanowi złożoną metaforę ikoniczną procesu twórczego. Podczas gdy struktura diagramatyczna wykorzystana w powieści Albert Angelo przekazuje znaczenie jedynie za pomocą środków typograficznych, pozostałe dwie powieści opierają się na nieuniknionej wzajemnej zależności między ikonicznym i symbolicznym trybem tworzenia znaczeń.

This essay seeks to analyse semiotisation of layout in narrative fiction and to demonstrate that various configurations of graphemes can be correlated with major types of iconicity distinguished in semiotic studies. The figurative typographic representation of the eponymous shark in Steven Hall’s The Raw Shark Texts is as an instance of imagic icon, reflecting its peculiar ontological status. The parallel columns exploited in B. S. Johnson’s Albert Angelo can be interpreted as a diagrammatic representation of processes happening simultaneously on the level of the presented world. Finally, in Raymond Federman’s Double or Nothing the abundance of diverse typographic deformations, which vary from ostentatiously iconic to purely arbitrarily forms, constitutes a complex iconic metaphor of the creative process. Significantly, while the diagrammatic arrangement employed in Albert Angelo conveys its meaning via the typographic means only, the other two novels rely on the inevitable interplay between iconic and symbolic modes of signification.