OE Ditransitive Verbs of the NP + PP type: Visser’s Typology Revisited

Artykuł poświęcony jest czasownikom ditranzytywnym typu NP+PP występującym w języku staroangielskim. Jego główne cele to wykazanie niedostatków zaproponowanej przez Vissera (1963-1973) typologii tych czasowników oraz pokazanie, że wbrew temu, co z typologii Vissera wynika, czasowniki te tworzyły w okresie staroangielskim przejrzysty system z punktu widzenia dopuszczalnych podtypów komplementacyjnych. Visser dzieli czasowniki typu NP+PP na dwa rodzaje, i.e. NP-DAT+PP oraz NP-ACC+PP, podczas gdy staroangielskie dane wskazują na istnienie trzech głównych podtypów, odpowiadających trzem przypadkom, jakimi rządził staroangielski czasownik, i.e. NP-DAT+PP, NP-ACC+PP oraz NP-GEN+PP. Dodatkowo analiza staroangielskich przykładów z punktu widzenia ról semantycznych wykazuje, że przykłady typu NP-ACC+PP nie stanowią jednolitej grupy i podtyp ten należy rozbić na dwa kolejne rodzaje, co daje w sumie cztery główne podtypy czasowników ditranzytywnych typu NP+PP. Analiza omówionych tu struktur pokazuje, że komplementacja czasowników staroangielskich podporządkowana jest zasadzie, która głosi, że dostępność danego typu dopełnienia dla danej roli semantycznej nie jest związana z konkretnym podtypem komplementacyjnym i stanowi cechę systemu czasowników ditranzytywnych w sensie ogólnym.

The paper is devoted to Old English prepositional ditransitive verbs of the NP+PP type and aims at re-examining Visser’s (1963-73) typology of OE ditransitives. It is shown that Visser’s classification is insufficient as it recognises only two types of NP+PP ditransitives, namely ACC+PP and DAT+PP, while OE data exhibit more than two variants of the NP+PP construction. In particular, OE prepositional ditransitive verbs fall into three basic types, corresponding to the three verbal Cases, i.e. ACC+PP, DAT+PP and GEN+PP. Additionally, the ACC+PP type falls into two subtypes differentiated by the Ѳ-role assignment to the two arguments so that the PP can either represent the Goal or the Theme argument. In effect, there are four types of prepositional ditransitives of the NP+PP type in OE. The types are derivable on theoretical grounds from the available Goal and Theme types, a fact which reveals that OE ditransitives do not constitute a haphazard set of attested combinations but they form a system governed by an underlying principle, namely the availability of an object type for a particular Ѳ-role is not tied up to a combination in which it appears but it is to be understood as a general availability of the object type in any ditransitive combination. This is to be understood as a property of the system of ditransitives rather than of a complementation pattern of a particular verb.