Stabilizacja współczynnika tarcia w modelowym łożysku ślizgowym

W pracy omówiono współpracę dwóch układów obciążeń zewnętrznych: mechanicznego z tarciem i elektrochemicznego. Badania prowadzono w modelowym układzie tribologicznym składającym się z obracającego się pierścienia z prędkością 200 obr/min, z obciążeniem skokowym powierzchni bocznej (klockiem) siłami od 175 N do 507 N. Do układu podłączono kontrolowany obwód elektryczny, realizujący proces elektrochemicznej redukcji cynku podczas pracy układu tribologicznego. Osadzanie cynku wymuszano zewnętrznym źródłem prądu stałego z elektrolitu utworzonego na bazie oleju bazowego (hydrorafinatu II). Ustalono, że osadzenie technologicznej warstwy cynku, dla wypełnienia mikronierówności pierścienia (2–3 žm), ułatwia docieranie współpracujących elementów. Cynk osadzany w warunkach eksploatacji pozwala zachować stałą objętość (wymiar) elementu obciążanego oraz zmniejszyć i stabilizować współczynnik tarcia. W systemie omawianych układów realizowany jest proces osadzania powłok odnawialnych: osadzanych w układzie elektrochemicznym i zużywanych w strefie tarcia.

The work is devoted to the cooperation of two systems of external loads: a mechanical with friction and electrochemical. The research was conducted in a model tribological system, which consisted of a rotating ring with a speed of 200 turns/min. It was loaded with a block on the lateral surface with forces from 175 N to 507 N. The testing device was connected to an controlled electrical circuit implementing the electrochemical reduction of zinc in the work of the tribological system. The deposition of zinc was enforced by an external direct current from the electrolyte formed based on base oil (hydrorafinat II). It was found that the technological zinc layer deposition filling the micro-irregularities of the ring (2-3 microns) helps to facilitate the working elements. Zinc, after the deposition in the operating conditions, can maintain the constant volume (dimension) of the loaded element and reduce and stabilise the friction coefficient. In the description of the considered device, the process of the deposition of renewable coatings is discussed. This includes the deposition of the coating in the electrochemical system and its function in the friction zone.