Prawo do dobrej administracji w prawie Unii Europejskiej – między soft law a wiążącym standardem normatywnym

W nowoczesnym systemie władzy opartym na zasadzie praworządności ochrona statusu prawnego jednostki jest istotną determinantą swobody działania organów władzy publicznej. Związane z tym paradygmatem zasady, takie jak zasada niedyskryminacji, legalizmu czy sprawiedliwości w postępowaniu administracyjnym, znajdują swe odzwierciedlenie w prawie do dobrej administracji. W systemie Unii Europejskiej prawo to wyraża art. 41 Karty praw podstawowych UE. Jego skodyfikowanie w tym najważniejszym unijnym dokumencie ochrony praw człowieka nie tylko poszerzyło katalog źródeł prawa unijnego w przedmiocie prawa do dobrej administracji, obejmującym zarówno źródła o charakterze hard law, jak i soft law, ale także osadziło je w perspektywie prawno-człowieczej. Tym samym określone obowiązki organów administracji publicznej skorelowane zostały z prawem podmiotowym jednostki żądania ich realizacji. Celem artykułu jest analiza prawa do dobrej administracji ze szczególnym uwzględnieniem wpływu zróżnicowanego katalogu źródeł prawa unijnego w tym przedmiocie na ów standard normatywny. Rozważania oparte zostaną na metodzie teoretyczno- i dogmatyczno-prawnej z incydentalnym zastosowaniem metody historycznej. Duże znaczenie dla prowadzonego wywodu mają odwołania do orzecznictwa TSUE, które odegrało fundamentalną rolę w kształtowaniu składowych prawa do dobrej administracji jako zasad ogólnych prawa Unii, a obecnie – dookreśla prawo do dobrej administracji skodyfikowane w art. 41 KPP UE.

In a modern legal system based on the rule of law, protection of the legal status of an individual is an important determinant of the freedom of action of public authorities. The principles related to this paradigm, such as the principle of non-discrimination, legalism or fairnessin administrative proceedings are reflected in the right to good administration. In the European Union this right is expressed in Art. 41 of the EU Charter of Fundamental Rights. Its codification in this most important EU human rights document not only expanded the catalog of sources of EU law in the field of the right to good administration, both hard law and soft law, but also placed this right in a human rights perspective. As a result certain obligations of public administration have been correlated with the subjective right of the individual to demandtheir implementation. The aim of the article is to analyze the right to good administration with particular emphasis on the impact of its diversified catalog of sourceson the normative standard as issue. The considerations will be based on the theoretical and dogmatic-legal methods with the incidental use of the historical method. The references to the CJEU jurisprudence, which played a fundamental role in shaping the components of the right to good administration as general principles of EU law and nowadays – in constructing right to good administration codified in Art. 41 of the EU Charter, are of great importance for the consideration.