Polskie władze państwowe wobec obrządku wschodniosłowiańskiego w okresie międzywojennym

Artykuł dotyczy stosunku władz polskich do obrządku wschodniosłowiańskiego w okresie  międzywojennym. Po rewolucji bolszewickiej Cerkiew w Rosji doznała olbrzymich prześladowań. Stolica Apostolska pragnęła przywrócić jedność rosyjskiego prawosławia z Rzymem. Z tym większą siłą propagowano obrządek neosłowiański, jako formę nowej unii religijnej, zbliżonej pod względem obrządku do prawosławia, a pozostającej w jedności z papieżem. Polska posiadająca dość liczną ludność prawosławną była terenem eksperymentalnym dla wprowadzania nowego obrządku. Polskie władze były przeciwne temu działaniu, uznając, że może się to stać zaczynem generowania nowego nacjonalizmu wśród ludności ruskiej. Wszystko to wiązało się z bardzo złymi doświadczeniami Polaków co do obrządku greckokatolickiego, na podstawie którego rozwijał się ze szczególną siłą antypolski nacjonalizm ukraiński w Małopolsce Wschodniej.

Mieczysław Ryba’s article is concerned with the Polish State authorities’ attitude towards the Eastern Slavonic rite in the period between the two World Wars. After the Bolshevik Revolution the Orthodox Church in Russia suffered relentless persecutions. The Holy See wanted to restore the unity of the Russian Orthodox Church and Rome. Hence the neo-Slavonic rite was strongly propagated as a form of a new religious union, similar to Orthodoxy and being united with the Pope. Poland that had a considerable Orthodox population was an experimental area for introducing the new rite. The Polish authorities opposed this action as they thought that it might trigger off the rise of a new nationalism among the Ruthenian population. All this was connected with Poles’ bitter experiences with the Greek-Catholic Church that was the basis for the especially strong development of anti-Polish Ukrainian nationalism in Eastern Lesser Poland.