Zastosowanie centralnych rotatabilnych planów kompozycyjnych w optymalizacji parametrów metody ball-cratering

Artykuł przedstawia propozycję wykorzystania centralnych rotabilnych planów kompozycyjnych [L. 1–5] do wyznaczenia optymalnych wartości parametrów metody ball-cratering i badania zużywania ściernego powłok przeciwzużyciowych. Pokazano zestawy wartości parametrów metody ball-cratering wyznaczone jako układy planu rotatabilnego eksperymentu kompozycyjnego. Na podstawie pomiaru średnic śladów zużycia uzyskanych dla wyznaczonych zestawów wartości parametrów metody zidentyfikowano zależności maksymalnych błędów względnych średnic zewnętrznej i wewnętrznej oraz grubości pierścienia śladu zużycia jako funkcje kwadratowe parametrów metody. Wykorzystując funkcję użyteczności, wyznaczono wartości parametrów metody maksymalizujące łączną użyteczność uwzględniającą minimalizację błędu względnego i maksymalizację grubości pierścienia. Wyznaczone parametry pracy węzła tarcia zostały zastosowane do przeprowadzenia biegów tribologicznych mających na celu wyznaczenie współczynnika zużywania ściernego gradientowej powłoki przeciwzużyciowej TiN/TiCN.

This article presents an outline of a method of planning an experiment known as the central composite rotatable design (CCRD) for the optimisation of processes and as an example of its application in the optimisation of parameters of a ball-cratering method. Abrasive wear tests were performed on chosen antiwear physical vapour deposition coating with the optimum work parameters of friction node. The presented method of determining the values of the parameters has been with reference to the tested PVD gradient coating TiN/TiCN.