Wpływ dodatków uszlachetniających w smarze plastycznym na efektywność smarowania jego kompozycjami z PTFE, Cu

W artykule przedstawiono wyniki badań doświadczalnych nad wpływem dodatków uszlachetniających w smarze plastycznym na efektywność smarowania (stalowych węzłów ślizgowych) jego kompozycjami z napełniaczem – proszkiem PTFE (policzterofluoroetylenu) lub miedzi. Analizie poddano kompozycje smarowe utworzone na bazie smaru plastycznego litowego 1S z dodatkami uszlachetniającymi – adhezyjnym, antykorozyjnym i antyutleniającym (smar handlowy) oraz kompozycje z tym samym smarem tylko bez dodatków uszlachetniających. Badano kompozycje zawierające 1 i 6% wagowo jednego z przyjętych napełniaczy. Właściwości smarne utworzonych kompozycji oceniano na podstawie eksperymentu tribologicznego przeprowadzonego na aparacie czterokulowym zgodnie z wytycznymi normy PN-76/C-04147. Efektywność analizowanych smarów oceniano według trzech wielkości kryterialnych, tj. zużycia kulek d, obciążenia zespawania Fz oraz granicznego obciążenia zużycia Goz. Wyniki eksperymentu zostały opracowane statystycznie przy poziomie ufności 95%, stosując test t-Studenta. Uzyskane wyniki badań przedstawiono graficznie. Pozwalają one dokonać oceny jakościowej wpływu składu smaru plastycznego 1S na poprawę efektywności smarowania kompozycji smar plastyczny – napełniacz w zastosowaniu do stalowych węzłów ślizgowych działających przy tarciu mieszanym.

The article presents the results of experimental studies on the effects of additives in grease on the lubrication efficiency (steel sliding nodes) of its compositions using one filler – powder PTFE (polytetrafluoroethylene) or copper. Analysis covered lubricating compositions created based on lithium grease 1S with additives – adhesive and antioxidant (commercial grease) and the compositions of the same lubricant without additives. Tested compositions contained 1 and 6% by weight of one adopted filler. Investigations were carried out using a standard four–ball extreme pressure tester in accordance with PN-76/C-04147 "Tests of Oils and Lubricants.” The effectiveness of the lubrication of the following oils based on three criteria were examined, i.e. balls wear “d,” welding load “Fz” and limit wear load index “Goz.” The results were statistically handled at a confidence level of 95% using Student’s t-test. The obtained results were presented graphically. They allow a qualitative assessment of the impact of the composition of the grease 1S to improve the lubrication efficiency of composition grease–additive applied to the steel sliding nodes working in a mixed friction area.