Образ России в восприятии писателей русского зарубежья первой волны (по материалам произведений эссеистских жанров)

В данной статье ставится задача рассмотреть, каким отразился образ России в эссеистской прозе русской эмиграции первой волны в 20-е – 30-е годы; соотнести художественное видение писателей с эмигрантской религиозно-философской мыслью. Обосновывается положение, насколько талантливо-многогранна была эмигрантская эссеистика: ее жанровые модификации отличались в каждом случае оригинальным художественным синтезом, обусловленным глубоким интересом к субстанциональным началам национального бытия, к духовному естеству русской жизни. Подчас статья становилась глубоким философским произведением, дневниковая запись – важным итоговым размышлением о сущностных проблемах, предисловие к пьесе – историко-философским трактатом о национальном характере. При этом включались и другие жанровые составляющие: активно выступали символические образы, звучали подтекстово-ассоциативные мотивы, сюжетообразующие функции выполняло лирическое начало. Особенно значимую роль играла мифопоэтика.

This article seeks to address, which reflected the image of Russia in the genres related to essay in the prose of the Russian emigration of the first wave in the 20 – 30-ies; to relate the artistic vision of the artists with the emigrant religious-philosophical thought. It is proved how talented multi-faceted were the emigrant essays: its genre modifications differed in each case, the original artistic synthesis, caused by a deep interest in the substantive basis of national life, to the spiritual nature of Russian life. Sometimes article becomes deep philosophical works, diary entry – an important final reflection on the essential issues, preface to the play of historical and philosophical treatise about the national character. In this case includes other genre elements: actively promoted symbolic images, sounded the implied-associative motives, plot-function performs lyrical. Particularly important role played mythopoetics.

Celem podjętych w artykule rozważań było przedstawienie, jak ukazany został obraz Rosji w eseistyce emigracji rosyjskiej „pierwszej fali” lat 20.-30. XX w., także w jego odniesieniu do rosyjskiej myśli religijno-filozoficznej. W rozważaniach unaocznione jest przekonanie o różnorodności i wysokim poziomie artystycznym tekstów eseistycznych pisarzy emigracyjnych. Odznaczały się one gatunkową modyfikacją, oryginalnie przedstawioną syntezą artystyczną, głębokim wnikaniem w substancję bytu narodowego oraz duchową istotę życia rosyjskiego. Artykuł-esej bardzo często był dziełem filozoficznym o głębokich treściach, zapisem wspomnieniowym, podsumowującym i syntetycznym rozmyślaniem o istotnych kwestiach narodowych, bądź słowem wstępnym do sztuki czy traktatem historyczno-filozoficznym rozważającym narodowy charakter rosyjski. Spotykane były również inne środki stylistyczne: symboliczne obrazy, motywy tekstualno-asocjacyjne, zabiegi ulirycznienia. Dużą rolę odgrywały ponadto funkcje mitopoetyckie.