Bal w Operze: Żydowska apokalipsa według Juliana Tuwima

Bal w Operze autorstwa Juliana Tuwima jest jedną z najbardziej niezwykłych apokaliptycznych wizji, powstałych w latach poprzedzających wybuch II wojny światowej. Kiedy Tuwim zaczynał pisać swe dzieło, optymizm charakteryzujący lata 20. XX wieku już dawno wygasł. Pogorszenie klimatu politycznego Tuwim odczuł szczególnie boleśnie. Dla kogoś, kto uważał się zarówno za Polaka, jak i za Żyda, niezwykle dotkliwa była wszechobecna atmosfera antysemityzmu, rozniecana przez dojście Hitlera do władzy w Niemczech, utrzymywanie się kryzysu gospodarczego i gotowość części obozu rządowego do przyjęcia antysemickiego programu. Bal w Operze stanowi brutalny opis zdeprawowanej faszystowskiej dyktatury, którego autor jest na skraju rozpaczy. W przeciwieństwie do niektórych innych polskich pisarzy „katastroficznych” z lat 30. XX wieku, takich jak Gałczyński i Witkiewicz, Tuwim akcję tej faszystowskiej dystopii umieszcza właśnie w Polsce. Jest to poemat apokaliptyczny, w którym makabryczna wizja Tuwima dotycząca niegodziwych występków skorumpowanego społeczeństwa spaja się z zapowiedzią jego zniszczenia.

Julian Tuwim’s Bal w Operze (A Ball at the Opera) is one of the most remarkable of the apocalyptic visions which were produced in the doom-laden years prior to the outbreak of the Second World War. When he began to write it the optimism which had characterized the 1920s had long been dissipated. The worsening political climate was particularly painfully felt by Tuwim. As someone who considered himself both Polish and Jewish the pervasive climate of antisemitism, stimulated as it was by Hitler’s coming the power in Germany, the persistence of the depression and the willingness of a section of the government camp to adopt an antisemitic platfrom was extremely painful to experience. A Ball at the Opera is a savage description of a corrupt fascist dictatorship written by an individual in despair. Unlike some other Polish ‘catastrophist’ writers of the 1930s, such as Gałczyński and Witkiewicz, Tuwim clearly situates this fascist dystopia in Poland. It is an apocalyptic poem where Tuwim’s horror of a corrupt society’s filthy doings fuses with a foreboding of the destruction of that society.