Konfrontative Analyse polysemer Tierbezeichnungen im Polnischen und Deutschen

Przedmiotem niniejszej analizy są polisemiczne leksemy języka niemieckiego i polskiego oznaczające zwierzęta. Analiza kontrastywna dotyczy jedynie tych znaczeń, które stanowią metaforyczne rozszerzenia odnoszące się do ludzi. Bazują one na „asocjatywnych stereotypach” (Kilian 2005). Wyróżnione zostały trzy obszary odniesienia wartościowania danego określenia, mianowicie poziom umysłowy, zachowanie oraz wygląd / percepcja. Mogą się one w niektórych przypadkach zazębiać. Porównywane pary leksemów wykazują ekwiwalencję w różnym stopniu, łącznie z ekwiwalencją zerową, która najbardziej przemawia za asocjatywno-stereotypowym charakterem badanych znaczeń. Konfrontative Analyse polysemer Tierbezeichnungen im Polnischen und Deutschen Den Gegenstand des vorliegenden Beitrags bilden polyseme deutsche und polnische Tierbezeichnungen. Ihre metaphorischen Bedeutungen, wenn sie sich auf Personen beziehen und auf „assoziativen Stereotypen“ (Kilian 2005) beruhen, werden kontrastiv behandelt. Bei der Wertung der jeweiligen Lexeme werden drei Bezugsbereiche unterschieden: Intellekt, Verhalten und das Äußere. Diese Bereiche können sich überschneiden. Die verglichenen Lexempaare weisen unterschiedliche Äquivalenzstufen auf, darunter die Nulläquivalenz, die am stärksten für den assoziativ-stereotypen Charakter der analysierten Bedeutungen spricht.

The object of the present analysis are polysemous animal lexemes. Only meanings of lexemes are described and compared, which comprise metaphorical extensions referring to intellectual level, human behavior and appearance. These metaphorical extensions are based on „associative stereotypes” (Kilian 2005), i.e. on conventional, collective semantic features attributed to certain animal species, which are neither objective nor verifiable in terms of truth and falsity. The compared pairs of lexemes can be equivalent to different degrees, including the zero equivalence, which most of all denote the associative and stereotypical character of the examined meanings.