Glosa do wyroku Sądu Sprawiedliwości Ontario w sprawie R. v. Wagner z dnia 12.06.2014 (R. v. Wagner, 2015 ONCJ 66)

Niniejsze opracowanie omawia Wyrok Sądu Sprawiedliwości Ontario z dnia 12 czerwca 2014 r. w sprawie R. v. Wagner. Komentowane orzeczenie dotyczy prawnych ram protestów antyaborcyjnych w kanadyjskim porządku prawnym. Sąd uznał aktywistkę pro-life Mary Wagner winną naruszenia sądowych nakazów nadzoru kuratorskiego – które zakazywały jej przebywania na terenie klinik aborcyjnych w Ontario – oraz zakłócania korzystania z prywatnej nieruchomości. Oskarżona weszła do kliniki aborcyjnej w Toronto i próbowała przekonać znajdujące się tam pacjentki do zrezygnowania z aborcji, wręczając im róże i broszury. Sąd uznał, iż ani obrona konieczna (konkretnie „obrona innych”), ani stan wyższej konieczności nie wyłączają odpowiedzialności karnej Wagner. Odrzucił również twierdzenie, iż płód jest „istotą ludzką” na gruncie prawa. Stwierdził, iż przypisanie człowieczeństwa płodowi w prawie jest zadaniem normatywnym niezależnym od naukowych kategoryzacji. To skrajnie normatywistyczne założenie doprowadziło sąd do wniosku, że protest Wagner w klinice nie był próbą ochrony prawa „każdego” (everyone) do życia w myśl art. 7 Kanadyjskiej Karty Praw i Wolności. W końcu sąd przyjął, że ani zasada „rządów prawa”, ani zasada „zwierzchności Boga” wysłowione w preambule Karty nie konwalidują działań oskarżonej. W ocenie autora komentowany wyrok jest zgodny z pozytywistycznie rozumianą literą prawa. Kwestią sporną jest to, czy pozostaje on sprawiedliwy, w zależności od przyjętej koncepcji sprawiedliwości. Glosowany wyrok przeczy jednak wymogom słuszności. Karanie więzieniem za pokojowe protesty pro-life jest poważnym naruszeniem kluczowych wartości państwa liberalnego i demokratycznego.

The paper deals with the judgment of the Ontario Court of Justice of 12 June 2014 in the case R. v. Wagner 2015 ONCJ 66. The reviewed judgment refers to legal frameworks of anti-abortion protests in the Canadian legal order. The Court found pro-life activist Mary Wagner guilty of breach of probation orders – which prohibited her from being on the premises of any abortion provider in Ontario – and of mischief interfering with private property. She gained entry to abortion clinic in Toronto and sought to intercede with various clinic patients by offering them roses and pro-life brochures in an effort to have them reconsider their interest in having an abortion. The Court held that neither law of self-defence (exactly defence of others) nor the law of necessity could insulate Wagner’s conduct from criminal liability. The Court also rejected the contention that a foetus is a “human being” under the law. It said that ascribing personhood to a foetus in law is a fundamentally normative task which falls outside the concerns of scientific classification. This strong normativism position led the Court to the conclusion that Wagner’s protest in the clinic was not an attempt to protect the “everyone’s” right to life under s. 7 of the Canadian Charter Of Rights And Freedoms. Finally the Court assumed that neither Principle of the “Rule of Law” nor principle of the “Supremacy of God” – both expressed in the preamble to the Charter – convalidated the defendant’s acts. In the author’s view the reviewed judgment is consistent with the letter of the law in the sense of legal positivism. It is debatable whether the given judgment is righteousness, depending on which theory of justice is chosen to rely on. However the court’s opinion belies the requirements of equity. Imprisonment for peaceful pro-life protest is serious infringement of core values of liberal and democratic state.