The assessment of the social performance of residential buildings

The article presents method of assessment of one of the three basic aspects of sustainable construction concerning social utility properties of residential buildings. The study was based on the recommendations of standards [1] and [2], on the basis of which the area of features characterizing the social aspect of buildings was determined. Additionally, the presented method includes criteria which are necessary for the assessment of this aspect, and which are not included in the normative guidelines. The presented method fits in with the current trend of sustainable construction. This method enables and facilitates the comparison of social utility properties in different residential buildings. It is also allows for the classification of buildings according to the degree to which they meet their social utility properties; that can be a practical tool to support the decision on the future of the building (i.e., the sequence of necessary refurbishments) or the decision to buy or sell the property by indicating its strengths and weaknesses. By developing a way to assess a comprehensive set of criteria, the proposed method allows you to quickly and easily assess the social quality of residential buildings. In addition, the proposed measures for individual criteria can easily be adapted to requirements in other countries. The proposed “star” classification can also be used as a universal scale for assessing the social quality index of buildings.

W artykule przedstawiono metodę oceny jednego z trzech podstawowych aspektów budownictwa zrównoważonego dotyczącą socjalnych właściwości użytkowych budynków mieszkalnych. Opracowanie powstało w oparciu o zalecenia norm (PN-EN 15643-3 2012) i (PN-EN 16309+A1: 2014 2014), na których podstawie określono obszar cech charakteryzujących aspekt socjalny w budynkach. Dodatkowo uwzględniono kryteria, które są niezbędne przy ocenie tego aspektu, jednak nie zostały one zawarte w wytycznych normowych. Przeprowadzone zostały badania za pomocą następujących metod: bezpośrednie badania ankietowe użytkowników mieszkań i ekspertów w zakresie budownictwa, badania in situ, przegląd i analiza przepisów prawnych i wytycznych normowych oraz literatury związanej z utrzymaniem i oceną obiektów. Wyznaczone, w wyniku przeprowadzonych badań, cechy pozwalające na przeprowadzenie oceny socjalnej budynków pogrupowano w sześć kategorii głównych tj. dostępność, adaptacyjność, zdrowie i komfort, wpływ na sąsiedztwo, utrzymanie i konserwacja oraz bezpieczeństwo i ochrona. W oparciu o przeprowadzone badania wyznaczono również charakter i sposób oceny poszczególnych wartości cech, które następnie przyjęto, jako kryteria w analizie wielokryterialnej oceny socjalnej budynków. Określenie miar poszczególnych składników oceny wymagało złożonych ustaleń bazowych, które w międzynarodowych normach określono jedynie w sposób ogólny. Koniecznym było opracowanie wskaźników wyrażających przyjęte kryteria oceny dla poszczególnych kategorii. Ustalono sposoby kodowania miar cech wyrażanych w postaci jakościowej do postaci ilościowej. Dla kryteriów wyrażonych w wartościach mianowanych, podano sposób ich przetworzenia do wartości niemianowanych. Pozwoliło to na ujednolicenie skali ocen cząstkowych. Na koniec ustalono sposoby agregacji ocen. Efektem finalnym był również opracowany program komputerowy dostępny na stronie internetowej pozwalający na sprawne przeprowadzenie oceny. Prezentowana metoda wpisuje się w aktualny trend budownictwa zrównoważonego. Metoda ta umożliwia i ułatwia porównanie socjalnych właściwości użytkowych w różnych budynkach mieszkalnych. Pozwala również na klasyfikację budynków ze względu na stopień spełnienia przez nie socjalnych właściwości użytkowych, co może stanowić praktyczne narzędzie wspomagające decyzję dotyczącą dalszych losów budynku (tj. kolejności niezbędnych remontów) lub decyzję o zakupie bądź sprzedaży nieruchomości poprzez wskazanie jej słabych i mocnych stron. Dzięki opracowaniu sposobu oceny kompleksowego zestawu kryteriów proponowana metoda pozwala w łatwy i szybki sposób ocenić jakość socjalną budynków mieszkalnych. Ponadto proponowane miary poszczególnych ocen mogą być w łatwy sposób adaptowane do prawnych wymogów obowiązujących w innych krajach. Proponowana „gwiazdkowa” klasyfikacja może również posłużyć jako uniwersalna skala do oceny wskaźnika jakości socjalnej budynków.