Spatial arrangement of pre-war housing estates in the context of sustainable development goals on the example of the Księże Małe housing estate in Wrocław

The article aims to present the assumptions and a part of the chamber study results conducted on the Księże Małe estate in Wrocław. The starting point for the research was the observation that the pre-war German housing estates were planned in a functional way, with great care for the surroundings of the buildings, as well as with the use of solutions that would now be defined as elements of blue or green infrastructure. Thus, the pre-war spatial arrangement manner is in line with the contemporary postulates of sustainable development and "healthy" cities. However, the functions of green areas and their elements have degraded over time and nowadays it is often possible to read the former planning concept only by means of comparative cartographic studies. The results of the preliminary research confirm that the subsequent housing development transformations were of a degrading nature, and the pre-war character of the building surroundings is illegible for residents and readable in archival materials that have not been elaborated so far. Recalling the memory of the former arrangement method may contribute to project activities in the area of urban adaptation to climate change, and past practices, a model for shaping contemporary urban plans.

Artykuł ma na celu przedstawienie założeń i części wyników badań kameralnych prowadzonych dla osiedla Księże Małe we Wrocławiu. Punktem wyjścia do rozpoczęcia badań było spostrzeżenie, że przedwojenne osiedla niemieckie zostały zaplanowane w sposób funkcjonalny, z dużą dbałością o otoczenie budynków, a także z zastosowaniem rozwiązań, które obecnie określono by jako elementy błękitnej czy zielonej infrastruktury. Tym samym przedwojenny sposób zagospodarowania wpisuje się we współczesne postulaty zrównoważonego rozwoju i „zdrowych” miast. Funkcje terenów zieleni oraz ich elementów uległy jednak z czasem degradacji i obecnie odczytanie dawnego zamysłu planistycznego możliwe jest często jedynie za pomocą kartograficznych badań porównawczych. Wyniki wstępnych badań potwierdzają, że kolejne przekształcenia sposobu zagospodarowania osiedli miały charakter degradujący, a przedwojenny charakter otoczenia budynków jest nieczytelny dla mieszkańców i możliwy do odczytania w archiwalnych materiałach, które do tej pory nie były opracowane. Przywrócenie pamięci o dawnym sposobie zagospodarowania może być przyczynkiem do działań projektowych w nurcie adaptacji miast do zmian klimatu, a dawne praktyki – wzorcem dla kształtowania współczesnych zamierzeń urbanistycznych.