Rewitalizacja miast w Polsce: wczoraj, dziś i być może jutro

Jednym z problemów polskich miast, które czeka od wielu lat na sensowne rozwiązanie, jest podjęcie na szerszą skalę ich rewitalizacji. Jest to paląca kwestia, substancja materialna polskich miast ulega bowiem ciągłej degradacji. W szerokim rozumieniu rewitalizacją miast jest także proces ich odbudowy po zniszczeniach wojennych, co oznacza pewną tradycję działań w tym zakresie w miastach polskich, choć pojęcie rewitalizacji funkcjonuje od około 20 lat. W niniejszym artykule przedstawione zostanie rozumienie rewitalizacji miast, wskazane będą jej podstawowe aspekty i problemy, opisany charakter powadzonych w Polsce procesów rewitalizacyjnych od powojennej odbudowy miast aż do chwili obecnej (w nowych warunkach ustrojowych) oraz wskazane zostaną nadzieje, obawy i problemy, jakie wiązać należy z przyszłością rewitalizacji miast, szczególnie w nawiązaniu do ich sytuacji ekonomicznej oraz założeń ustawy o rewitalizacji. Rozważania umiejscowione zostaną w kontekście polskiej rzeczywistości społeczno-gospodarczej, w tym także w nawiązaniu do nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej (do 2020 r.).  

One of the problems of Polish towns for years awaiting a sensible solution is large-scale urban renewal. This is an urgent problem, because the material texture of Polish towns has been undergoing steady degradation. On a broad understanding of this process, urban renewal is also the reconstruction of towns after war-induced damage, which means that Polish towns have a tradition of steps taken in this field, although the conception of revitalisation /urban renewal itself has only been used for some 20 years. This paper will discuss the notion of urban renewal, its basic aspects and problems, and the character of revitalisation processes conducted in Poland from the postwar rebuilding of towns until the present (in the new systemic conditions). It will also examine the hopes, fears and problems connected with the future of urban renewal, especially with reference to the economic situation of towns and the assumptions of the Revitalisation Act. Reflections will concern the Polish socio-economic reality, embracing also the new financial perspective of the European Union (until 2020).