¿El canto a San Francisco o las exequias de Sebastián Ramírez de Fuenleal? Una aproximación al llamado Pipilcuicatl o “Canto de niños” del manuscrito de Cantares mexicanos

The article presents a critical interpretation of one of the songs collected in the 16th-century manuscript known as Cantares mexicanos. “The Children’s Song”, in Nahuatl Pipilcuicatl, is one of the few pieces of this manuscript provided with clear information on the context of its performance, which apparently should facilitate its correct interpretation. However, as the present analysis shows, the song in question is in fact a result of various reelaborations of the more ancient models. It is an overlap of diff erent semantic levels corresponding to diverse ideologies, objectives, events and socio-politic contexts, such as: the ancient indigenous rituals, funerary celebrations, Medieval and Renaissance Christian popular beliefs and aesthetics, as well as the contemporary Colonial aesthetics of the New Spain. The objective of this article is to indicate the possible meanings that might have been attributed to diff erent elements of this song by the Spaniards and the indigenous participants of the celebration.

Celem prezentowanego artykułu jest dokonanie przekładu krytycznego jednego z utworów zebranych w szesnastowiecznym manuskrypcie znanym jako Cantares mexicanos. „Pieśń dzieci”, w języku nahuatl Pipilcuicatl, jest jedną z nielicznych pieśni z tego zbioru, której przypisany został konkretny kontekst przedstawienia, co pozornie w znacznej mierze powinno ułatwić poprawną analizę tekstu. Jednakże jak wykazały przeprowadzone badania, analizowany utwór jest w rzeczywistości przeróbką kilku starszych dzieł. Nakładają się w nim znaczenia pochodzące z różnych kultur, ideologii i kontekstów społeczno-politycznych, między innymi: dawnych rytuałów indiańskich, obrzędów pogrzebowych, wierzeń popularnych rozpowszechnionych w średniowiecznej i wczesnorenesansowej Europie, a także estetyki charakterystycznej dla wczesnokolonialnej Nowej Hiszpanii. Celem prezentowanej pracy jest wskazanie różnorakich znaczeń i możliwych interpretacji elementów symbolicznych zawartych w badanym utworze.