Geopolityczne znaczenie poradzieckiej Azji Centralnej w kontekście przemian na rynkach gazu ziemnego

Poradziecka Azja Centralna pojawia się w analizach politologicznych w przeważającej mierze z powodów natury geopolitycznej: militarnego znaczenia regionu w kontekście operacji koalicji antyterrorystycznej w Afganistanie oraz gospodarczego znaczenia regionalnych złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. W większości toczących się debat naukowych, skoncentrowanych na relatywnie bliskim horyzoncie czasowym, nie zauważa się jednak konsekwencji, jakie dla jego znaczenia w polityce międzynarodowej mogą mieć przeobrażenia związane z tzw. rewolucją gazu łupkowego oraz postępującym upowszechnieniem technologii transportu gazu płynnego – LNG. W perspektywie długoterminowej istnieje duże prawdopodobieństwo, że zmiany technologiczne w zakresie wydobycia i transportu węglowodorów mogą się przyczynić do zmiany geopolitycznego krajobrazu poradzieckiej Azji Centralnej – spadku jego atrakcyjności dla państw zachodnich i uczynienia Nowej Wielkiej Gry domeną wyłącznie autorytarnych graczy.

Analyses of post-Soviet Central Asia are mostly of geopolitical character. Predominantly they concern region's role in context of Western military presence in Afghanistan or its economic attractiveness in context of Caspian natural gas and crude oil reserves. However, the ongoing scientific debates, while concentrated on short-term developments in the post-Soviet space, often do not acknowledge the consequences of international shale gas revolution and LNG technology proliferation for the region. Technological advancement in terms of natural gas extraction, transport and distribution may decrease region’s attractiveness for the Western actors and make the New Great Game in Central Asia a domain of exclusively authoritarian players.