Refleksyjny podmiot w świecie społecznym. O paradygmacie i założeniach socjologii interpretacyjnej

W artykule analizowane jest użycie Thomasa Kuhna koncepcji paradygmatu w socjologii, przedstawianej w XX wieku jako nauka wieloparadygmatyczna. Kwestionowana jest jedność tzw. paradygmatu interpretacyjnego oraz omawiane jest przekształcanie orientacji interpretacyjnych w socjologii wskutek oddziaływania postmodernizmu i krytycznej teorii praxis. Problematyka refleksyjności podmiotu i intersubiektywności świata życia, mająca swoje źródła w pragmatyzmie i fenomenologii, dyskutowana jest na tle nowych dążeń do rekonstrukcji socjologii systematycznej.

The article analyses the use of Thomas Kuhn’s concept of paradigm in sociology, presented in the 20th century as a multiparadigm science. The unity of the so-called interpretive paradigm is questioned and the transformation of the interpretive orientations in sociology under the influence of postmodernism and critical praxis theory is analysed. The problems of the subject’s reflexivity and the intersubjectivity of the life-world, which have their roots in pragmatism and phenomenology, are discussed on the backdrop of new attempts to reconstruct systematic sociology.