Postawy Polaków wobec Rosjan i Ukraińców w kontekście współczesnych konfliktów politycznych

Celem niniejszego artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: jak w ostatnim dwudziestoleciu kształtowały się postawy Polaków wobec Rosjan i Ukraińców, czy i w jakim stopniu ulegały one zmianie oraz w jakim stopniu na postawy te miały wpływ konflikty polityczne i bieżąca sytuacja na wschodzie Ukrainy. Za podstawę analizy posłużył materiał empiryczny pochodzący z badań prowadzonych corocznie przez CBOS na reprezentatywnych próbach ogólnopolskich, dotyczących deklarowanego stosunku (sympatii lub niechęci) do kilkunastu narodów, w tym do Rosjan i Ukraińców. Z badań wy-nika, że w okresie ostatnich dwudziestu lat systematycznie wzrastał odsetek Polaków deklarujących sympatię wobec Ukraińców. W ostatnich latach odnotowano także wzrost odsetka Polaków dobrze oceniających stosunki polsko-ukraińskie oraz deklarujących optymizm co do możliwości pojednania między oboma narodami. Nieco inaczej sytuacja przedstawia się w przypadku Rosji – tendencja nie ma tu charakteru liniowego. Postawy Polaków wobec Rosjan przybierają postać sinusoidy – po okresach wzrostu pozytywnych nastawień następują okresy spadku sympatii, zwłaszcza wówczas, gdy w stosunkach międzypaństwowych dochodzi do konfliktów na tle politycznym.

The purpose of this article is to answer the following questions: how has the attitude of Poles to Russians and Ukrainians developed over the recent two decades? Has the attitude changed? How has it pertained to the political conflicts and the current situation in eastern Ukraine? The analysis is based on the empirical material obtained from Public Opinion Research Centre (CBOS) surveys held annually on representative national samples to ponder the declared attitudes (friendliness or reserve) to a dozen or so nations, including Russians and Ukrainians. The surveys reveal that the percent of the Poles declaring friendly feelings towards Ukrainians has grown steadily over the recent twenty years. Over the last years too, the percent of the Poles who share a positive view of Polish-Ukrainian relations and declare optimism about a chance for reconciliation between the two nations has also been recorded to go up. The situation is somewhat different in the case of Russia – here the tendency is not linear. The attitudes of Poles towards Russians change sinusoidally – periods when the percent of positive attitudes is on the rise are interspersed with periods of dwindling friendliness, especially when conflicts of political nature develop in the mutual relationships between the states.