Badania ilościowe i jakościowe w socjologii. Między separacją epistemologiczną a praktyczną komplementarnością

Badania ilościowe i badania jakościowe oparte są na odmiennych założeniach epistemologicznych, w istocie odnoszących się do różnych wizji rzeczywistości społecznej. Wierność epistemologicznie umocowanym zasadom postępowania badawczego jest metodologiczną zaletą, utrudnia jednak praktykę badawczą. Stąd powszechnie formułowany postulat współwystępowania i komplementarności ilościowych i jakościowych metodologii i podejść badawczych, jako dotyczących różnych aspektów społecznej rzeczywistości. W szczególności dokonujący się autonomicznie, niezależnie od perspektyw epistemologicznych rozwój (a co za tym idzie – wzrost złożoności) zarówno metodologii ilościowej, jak i metodologii jakościowej, sprzyja takiej komplementarności. W artykule przedstawione zostały dylematy związane z dwoistością perspektyw epistemologicznych oraz zróżnicowaniem metodologii badawczych, a także metod i technik badań socjologicznych.

Quantitative and qualitative research are based on different epistemological foundations which refers to different vision of social reality. The attachment to research rules rooted in a given epistemology is a methodological virtue but makes the research practice more difficult. Perhaps this is the main cause of general calling for coexistence and complementarity of quantitative and qualitative methodologies and research approaches, as well as of the thesis that they are applying to different aspects to social reality. In particular the rapid development and increasing complexity of both quantitative and qualitative methodologies stimulate such complementarity, regardless of epistemological perspectives. In the article some dilemmas related to the duality of these perspectives and the differentiation of methodologies, methods and techniques of sociological research.