Koncepcja les espaces sociaux localisés w badaniach struktury społecznej wsi

Badania struktury społecznej wsi mają w Polsce ponad stuletnią tradycję. Badana obecnie według kanonów socjologii ogólnej ukazuje całą gamę profesji ludzi mieszkających na wsi. Ponad połowę z nich zaliczyć można do zawodów robotniczych, po około jednej czwartej stanowią rolnicy i przedstawiciele nowej klasy średniej. Te proporcje są jednak odmienne w różnych regionach kraju i wpływają na charakter środowiska społecznego, w jakim funkcjonuje jednostka, co zwane jest efektem kontekstowym. Chcąc w badaniach uchwycić jego wpływ, trzeba te odmienne środowiska (konteksty) społeczne zdefiniować i zlokalizować. Artykuł, odwołując się do koncepcji les espaces sociaux localisés Gilles’a Laferté, testuje możliwości takiej operacji, wyróżniając cztery typy struktury społecznej wsi (rolniczy, robotniczy, inteligencko-robotniczy i mieszany), dokonuje ich charakterystyki i przestrzennej lokalizacji oraz – na podstawie przeprowadzonych badań empirycznych – wskazuje wpływ kontekstu społecznego na zachowania i samooceny.

Research on social structure of rural areas in Poland have been carried for over one hundred years. Nowadays it is carried according to the methods of general sociology and shows the full diversity of professions of people living in the countryside. More than the half of them are workers, whereas farmers and representatives of a new middle class account each for about a quarter. These ratios are, however, not the same in different regions and have their influence on the character of the social milieu of individuals, the so-called context effect. If the influence of the latter is to be observed, various milieus (contexts) have to be defined and localised. Testing the possibility of such an operation using the idea of les espaces sociaux localisés by Gilles Laferté is the subject of the paper. Four types of rural social structure are distinguished: agricultural, workers’, intelligentsia-workers, and mixed; they are characterised and localised spatially. Conducted empirical research is the basis of showing the influence of the social context on behaviour and self-appraisal.