Wpływ odpadów organicznych i organiczno-mineralnych na mobilność metali ciężkich w glebie

Wśród odpadów powstających w gospodarce komunalnej i przemyśle znaczną część stanowią odpady organiczne. Ich ilość w naszym kraju rośnie a większość z nich jest składowana. Należą do nich osady ścieków komunalnych, a także ścieków przemysłowych. Najpoważniejszym przeciwwskazaniem stosowania osadów i innych odpadów jest zbyt wysoka w nich zawartość metali ciężkich oraz skażenie biologiczne. Osady z przemysłu mleczarskiego, których znaczne ilości produkowane są przez mleczarnie miedzy innymi na Podlasiu jest bogata w podstawowe składniki nawozowe jak azot , fosfor, wapń, magnez. Boruszko i inni [4] podają, że zawierają one bezpieczną zawartość metali cięż-kich i można je wykorzystać przyrodniczo w tym rolniczo. Osady ścieków komunalnych aby mogły być wprowadzane do środowiska można poddać stabilizacji termicznej poprzez suszenie z jednoczesną granulacją [10]. Ułatwia to ich stosowanie ponieważ nie pylą, nie zbrylają się oraz może to być produkt bezpieczny dla środowiska ze względów higienicznych. Jednak należy liczyć się z tym, że każdy odpad zawiera pewną ilość metali ciężkich, która może powiększyć rodzimą pulę zawartości ich w glebach. Odpady mogą wpływać nie tylko na zawartość ogólną metali ciężkich [3], ale także na ich mobilność w środowisku glebowym.

Organic wastes make up considerable part in wastes produced in municipal economy and industry. Their quantity in Poland grows and the majority of them is landfilled. Municipal sewage sludge as well as industrial wastewater sludge belong to this group. Themost important contradiction of applying sludge and other wastes is too high content of heavy metals and biological contamination. The aim of undertaken investigations was an assessment of general content and mobility of selected metals in soil, in the result of the direct and sequent acting of processed and not processed organic wastes. Investigations were conducted on the base of field experiment which was planted on soil produced from the average clay which pH was neutral in the year 2001. In autumn of 2001 on the plots of 40 m2 15 t/ha of manure + 230 kg of granulate produced from municipal sewage sludge, 7,5 t/ha of sludge from diary industry + 230 kg of granulate and 430 kg/ha of granulate was applied. Granulate was produced at The Institute of Chemical Carbon Processing in Zabrze. Numerous investigations of sewage sludge conducted show, that it is poor in potassium (its content is not higher than 1% of dry matter). That is why it was decided initially to test possibility of preparation of granulated organic-mineral fertilizers the base of municipal sewage sludge and saltpetre (KNO3). Applied granulate obtained from sewage sludge with manure, with sludge and without it did not cause the growth of Cd, Ni, Cr content in the soil. Application of wastes did not cause considerable growth of mobile fractions of heavy metals in the soil. The part of mobile fractions of metals in general content was modified by meteorological conditions and proprieties of soil rather than wastes.