Skala i skutki alienacji młodych Polaków na rynku mieszkaniowym

Jak pokazują statystyki, niewiele osób w Polsce stać na zakup mieszkania. Wielu nie stać nawet na wynajem (Oksiuta, 2020). Wskaźnik przeludnienia i liczba osób dorosłych mieszkających na stałe z rodzicami w naszym kraju należy do najwyższych w Europie. Wybitni architekci i socjologowie od wielu lat próbują znaleźć rozwiązanie dla tego problemu (Jędruch i in., 2018). W ostatnim czasie prowadzone są również badania ukazujące istotę nierówności w dostępie do mieszkań i jej skutków, nie tylko jako dysfunkcji ekonomicznej, ale przede wszystkim jako wielowektorowej ścieżki niedoboru wpływającej wykładniczo na różne sfery życia człowieka. Funkcjonowanie w jednym z obszarów niedoboru wpływa z kolei na uszczuplenie potencjału dobrobytu w innych obszarach, co przekłada się na przyszłe wybory i postawy kolejnych pokoleń. Dostęp do nieruchomości mieszkaniowych nie jest tylko kwestią prestiżu, zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa, fizycznego schronienia czy psychologicznej stabilizacji – to także sposób na budowanie na różnych poziomach relacji społecznych, określających fundament ewoluującej kulturowo rodziny (Skibniewska, 1974). Własny dom to zbiór znaczeń, kodów i symboli (Rybczyński, 2019). Jest produktem wieloaspektowych i wielopokoleniowych, powiązanych ze sobą wartości (Madden i Marcus, 2016). Brak zrozumienia prezentowanego podejścia i odejście od przełożenia owych myśli na praktyczne działania utrudnia osiągnięcie efektów w dążeniu do zrównoważonego rozwoju (Rudzka, 2020), który dla realnego kreowania się, poprzez ścieranie, powinien funkcjonować na każdym poziomie i etapie rozwoju miasta oraz na każdym etapie rozwoju społecznego, tworząc zbór powiązanych ze sobą systemów. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie, na tle różnych obszarów wiedzy oraz ich historycznych ujęć, istniejącego problemu mieszkaniowego, ze szczególnym uwzględnieniem analizy obecnej sytuacji mieszkaniowej wśród dorosłych Polaków. Temat zostanie zaprezentowany w pewnej analogii do sytuacji XIX-wiecznego wyalienowanego robotnika. Na kanwie przeprowadzonych badań przedstawione zostaną predykcje co do międzypokoleniowych skutków przedmiotowej sytuacji zaburzających zrównoważony rozwój miasta w jego warstwie ekonomiczno-społecznej mającej istotny wpływ na przyszłe generacje (Rudzka, 2020). Punktem wyjścia do wszelkich rozważań jest zobrazowanie alienacji jako kilkuwiekowego, wciąż nierozwiązanego problemu (pomimo ogromnego postępu, jaki poczyniło społeczeństwo). Autorka w artykule opiera się przede wszystkim na przemyśleniach dwudziestowiecznego filozofa i socjologa Lefebvre'a, (1996), który to sięga do marksistowskiej teorii alienacji. W części praktycznej pracy zostały wykorzystane badania własne przeprowadzone od lipca do października 2020 roku. Częściowo stanowią one zawartość ekspertyzy pt. Alternatywny model kredytowania hipotecznego na cele mieszkaniowe zrealizowanej na zlecenie Fundacji Warszawski Instytut Bankowości (Bryx i Rudzka, 2020b).

As statistics show, few people can afford to buy an apartment. Many people cannot even afford to rent. On the other hand, the overcrowding rate and the number of adults living permanently with their parents in Poland are among the highest in Europe. Outstanding architects and sociologists have been dealing with housing problems for many years. In many countries, research is conducted showing the importance and essence of the problem, not only in the financial context, but above all in the psychological, health and social context that influences the behavior and attitudes of future generations. Access to housing real estate is not only a question of ensuring safety, stability, and shelter, it is also social relations that constitute the basis of human, socially evolving existence. Own house is a collection of meanings, codes and symbols. It is a product of multi-faceted and multi-generational, interrelated values. Failure to understand these issues eliminates all forms of striving for sustainable development.