Effect of vegetation on flow conditions in the “nature-like” fishways

Negatywne dla środowiska wodnego skutki przegradzania cieków budowlami hydrotechnicznymi zrekompensować można budując w ich sąsiedztwie specjalne przejścia dla ryb (przepławki). Współczesne tendencje w konstruowaniu przepławek zmierzają w kierunku rozwiązań „bliskich naturze”. Są to najczęściej kanały obejściowe, które swoim wyglądem przypominają potoki górskie lub porośnięte roślinnością małe cieki nizinne. Wykorzystane do ich konstruowania roślinność oraz żwir, kamienie i głazy oprócz redukowania prędkości przepływu, dają możliwość harmonijnego wkomponowania w otoczenie. Przy hydraulicznych obliczeniach takich przepławek ważna jest znajomość wymogów ichtiofauny oraz oddziaływania roślin na strumień, głębokość wody i prędkość przepływu. W laboratorium wodnym przeprowadzono hydrauliczne badania modelowe dla 3 wariantów przepławki o różnej kombinacji rozmieszczenia w niej roślin (trzciny) i kamieni. Dla zadanego natężenia przepływu Q wyznaczono empirycznie pole prędkości oraz parametr jednostkowej energii wody E, które posłużyły jako kryterium oceny skuteczności funkcjonowania badanych przepławek z zabudową biologiczną. Lepszym rozwiązaniem okazało się seminaturalne przejście dla ryb z kamieniami i roślinnością wbudowanymi w koryto przepławki w formie rygli i komór.