Tożsamość narracyjna młodych osób dorosłych z niepełnosprawnością fizyczną

Celem badań była eksploracja sposobów konstruowania tożsamości narracyjnej przez młode osoby dorosłe z niepełnosprawnością fizyczną oraz poszukiwanie czynników społecznych i kulturowych, które mogły wywrzeć wpływ na zróżnicowanie tego rodzaju narracji. W badaniu wykorzystano wywiad na temat historii życia Dana P. McAdamsa. Przebadanych zostało 40 młodych osób dorosłych z różnym rodzajem oraz momentem nabycia niepełnosprawności fizycznej. Wśród respondentów znalazły się zarówno osoby z niepełnosprawnością wzroku, jak i ruchu. Niepełnosprawność osób badanych miała charakter wrodzony lub stanowiła konsekwencję uszkodzenia ciała w biegu życia. Wyniki badań świadczą o tym, iż według respondentów istotny wpływ na kształtowanie się ich tożsamości narracyjnej wywarły trzy grupy czynników: 1) doświadczenia związane z relacjami społecznymi, 2) czynniki kulturowe, szczególnie przekazy medialne, 3) doświadczenia związane z własnym ciałem i jego niepełnosprawnością. W wywiadach na temat historii życia, których udzielili respondenci, można także wyodrębnić czynniki niepowtarzalne, właściwe dla kontekstu historii życia konkretnych osób badanych, które wywarły według nich wpływ na kształtowanie ich narracyjnej tożsamości. Na podstawie analizy literatury przedmiotu [m.in. Edwards 2007, Leszczyńska 2010, Dunn, Burcaw, 2016] można stwierdzić, że wyniki badań stanowią wkład w poszerzenie wiedzy dotyczącej czynników sprzyjających rozwojowi tożsamości narracyjnej osób dotkniętych niepełnosprawnością.

The aim of the thesis was to explore the different ways of constructing the narrative identity by young adults with physical disability and to look for social and cultural factors which could have impact on the variety of constructions of respondents’ narrations about the one’s own life. The author used the Life Story Interview written by Dan Mc Adams. The examined persons were 40 young adults with different kind and moment of gaining disability. There were persons with motor and the visual disability in the researched group. The disability of answerers was natural or was a cosequence of the impairment of the body during one’s own life. The studies’ outcomes indicate that according to responders’ point of view the main impact on the process of forming their narrative identity have three groups of factors:1) the experiences connected with the social relationships, 2) the cultural factors, especially mass- media, 3) the experiences connected with one’s own body and its impairment. There were also exceptional factors in each individual story which significantly influenced the form of the person’s narrative identity. The analysis of the thematic literature [among others Edwards 2007, Leszczyńska 2010, Dunn, Burcaw 2016] shows that the results of this research may broaden the knowledge about factors which can be helpful in forming the narrative identity of young adults with physical disability.