Rola narracji filozoficznej w etyce cnót środowiskowych

Etyka cnót środowiskowych jest stosunkowo młodym obszarem badań, który podejmuje zagadnienie moralnych dyspozycji wspierających działania na rzecz ochrony środowiska. W niniejszym artykule przedstawiam i porządkuję tezy narracyjnej koncepcji etyki cnót środowiskowych. Celem moich analiz jest ukazanie podwójnej roli narracji w tej koncepcji etyki, to jest zarówno jako narzędzia transformacji indywidualnej, jak i społecznej. Takie ujęcie odpowiada rodzajom dyspozycji moralnych, w koncepcji Briana Treanora, twórcy narracyjnej etyki cnót. Przeprowadzone analizy pomogły pokazać narrację, jako narzędzie do poznawania siebie samego, a dokładniej odpowiadania na pytanie: kim jestem? By móc zdefiniować i dążyć do tego, kim chcę się stać. W ten sposób autonarracja staje się narzędziem osobistej przemiany (metanoi). Narracja nie tylko służy rozwojowi osobistemu, lecz także poprzez język mitów, metafor i obrazów wspiera promowanie pożądanych kodów kulturowych. W ten sposób narracja jest bardzo skutecznym narzędziem przemiany społecznej. Kluczowe w narracji są dwa narzędzia. Po pierwsze, na poziomie indywidualnym, istotne jest phronesis, które pomaga wybierać dobrą narrację i odpowiednio ją interpretować. Drugim narzędziem, ważnym na poziomie społecznym, jest edukacja moralna, która pozwala kształtować postawy moralne służące rozwojowi społeczeństwa w pożądanym kierunku.

Environmental virtue ethics is quite a new area of research that undertakes the issue of moral dispositions enabling actions for environmental protection. In this article, I shall present and organise the claims of narrative, environmental, virtue ethics. The aim of my analysis is to highlight the dual role of narration in this concept of ethics, which can be used as a tool for individual and social transformation. This approach corresponds to the types of moral dispositions, within the concept formed by Brian Treanor, the author of the narrative virtues ethics. The analyses carried out, helped to show the narrative as a tool allowing to get to know oneself and, or more precisely, to answer the question: who am I? To be able to define and pursue what I want to become. In this way, auto-narration becomes a tool of personal transformation (metanoi). Narration not only serves personal development, but through the language of myths, metaphors, and images, supports the promotion of desired cultural codes. In this way, narration is a very effective tool for social transformation. Two instruments are key in narration. First, on an individual level, phronesis is important to help to choose a good narrative and interpret it in the proper way. The second tool, important at the social level, is moral education, which helps to shape the moral attitudes for the development of society in the desired direction.