Przedsiębiorczość indywidualna, rodzinna, lokalna. Inicjatywa gospodarcza na początku XXI wieku w gminie Nowy Targ

W pracy przeprowadzono antropologiczną analizę inicjatyw gospodarczych w gminie Nowy Targ na Podhalu. Przedstawione zostało podłoże kulturowe, w którym szczególną funkcję pełnią rodzina i rodzinne gospodarstwo. Omówiono opozycje takie jak: dom–świat zewnętrzny/ państwo, praca–robota, praca–dorabianie, a także wieloletnią tradycję emigracji zarobkowej. Został także poruszony aspekt mitu górala jako źródła współczesnej przedsiębiorczości lokalnej. Zaproponowano przyjęcie szerokiej perspektywy analizy przedsiębiorstwa, zawierającej opis uwarunkowań rodzinnych jednostki. Istotnym czynnikiem współczesnej, góralskiej przedsiębiorczości staje się użycie Internetu. Popularyzacja tego medium nie tylko otworzyła przed mieszkańcami Podhala nowe możliwości ekonomiczne, ale także pokazała szereg różnic społecznych. Najważniejsze z nich, warunkujące kształt osobistej przedsiębiorczości, to płeć kulturowa, wiek i wykształcenie.

This paper shows an anthropological analysis of economic initiatives at Nowy Targ Commune in Podhale. Firstly, cultural background is described, in which family and family farm have a crucial meaning. Furthermore, such oppositions as: home–external world/state, intellectual work-manual labor, to work–to moonlight, and also long-term tradition of labour migration are discussed. This article proposes a wide perspective of business’ analysis, containing family causation of an individual. The Internet becomes an essential aspect of present, highlanders’ entrepreneurship. Popularization of this new medium not only brought new economic possibilities for Podhale dwellers, but also highlighted many social differences. The most important ones, shaping personal entrepreneurship, are gender, age and received education.