Transformacje i ich dominanty – między dynamiką i strukturą procesualności

W tekście metapedagogiczne konteksty transformacyjne w przestrzeniach działań i losów ludzkich omówiono z wykorzystaniem hermeneutyki, refleksji krytycznej, psychoanalizy, antropologii i projektu „humanistyki stosowanej”. Poruszono następujące problemy: 1) przemieszczanie dominanty wśród czynników w procesach i praktykach zawodowych, takich jak: dialog, racjonalność działań, rozumienie tradycji, wolności, zmiany, ideału przestrzeni działania; 2) transwersalność, dwoistość strukturalna i oscylacje wokół dylematów działania i dominant w rozwoju psychospołecznym; 3) pułapki, ograniczenia i luki w tradycyjnych ujęciach relacji między czynnikami w transformacji tożsamościowej człowieka, gubiące nieciągłości i napięcia wewnętrzne; 4) przełom antypozytywistyczny w rozumiejącym wyjaśnianiu procesów oraz troisty „efekt wybuchowy” w transformacjach reprezentacji emocjonalno-poznawczej podmiotów działających, w tym ich autotransformacji i przymierza interakcyjnego w działaniu; 5) inne ujęcia wskazanej konceptualizacji.

This article discusses meta-pedagogical transformation contexts in the areas of human actions and the course of human life from the perspectives of hermeneutics, critical reflection, psychoanalysis, anthropology, and the project of “applied humanities.” The following problems are addressed: 1) Shifts of the dominant among factors participating in professional processes and practices, such as dialogue, the rationality of actions, the understanding of tradition, freedom, changes, and the ideal of the space of actions; 2) Transversality, structural duality, and oscillations around dilemmas of action and dominants in psychosocial development; 3) Traps, limitations, and gaps in traditional approaches to relations between factors in a person’s identity transformation; losing track of discontinuities and internal tensions; 4) The anti-positivist breakthrough in considering the explanations of processes and the trifold “explosion effect” in transformations of agents’ emotive-cognitive representations, including their auto-transformations and interactive alliance in actions; 5) Alternative approaches to the conceptualizations presented in this article.