O chińskim modelu wczesnej edukacji dziecięcej w kontekście międzykulturowych badań psychologicznych

Rozwój poznania społecznego i jego związek z odmiennymi w różnych kulturach strategiami wychowawczymi jest od wielu lat przedmiotem żywej dyskusji naukowej. W proponowanym artykule w dwóch pierwszych jego częściach autorzy odnoszą się do ustaleń wskazujących na istotne różnice rozwojowe w obszarze poznania społecznego u dzieci ze wschodniego obszaru kulturowego (Chiny, Japonia) oraz zachodniego obszaru kulturowego. Szczególną uwagę zwraca się na kwestie związane z zdolnościami mind reading oraz tymi kompetencjami, w których kluczową bazą wiedzy jest operowanie całym zbiorem pojęć mentalnych (intencja, przekonanie, zaufanie). W kolejnych częściach autorzy starają się pokazać podstawowe idee (tropy) we wczesnej edukacji dziecięcej w Chinach, które traktuje się jako możliwe składniki objaśniające różnice i odmienności rozwojowe odnotowywane w badaniach porównawczych z udziałem dzieci z Chin. W Chinach na styl wychowania, a co za tym idzie — na sposoby myślenia i funkcjonowania w rodzinie i społeczeństwie, największy wpływ miał i ma konfucjanizm. Analizie poddane są takie aspekty konfucjanizmu, jak: idea transformacji, edukacja oparta na stylu autorytarnym, relacja dziecko–rodzic w aspekcie rozbudowanej opiekuńczości, a także odmienne strategie wychowawcze uzależnione od płci dziecka.

The development of social cognition and its link to educational methods that differ across cultures has been the object of heated discussion for many years. In the proposed paper, we first survey research demonstrating significant differences in the development of social cognition between children from the West and the East (China, Japan). We focus on the mindreading ability and the competences that require the complete set of mentalistic concepts (e.g. intention, belief, trust). Next, we present the basic ideas found in Chinese early education which are held up as possible factors determining the developmental differences found in comparative research with Chinese and Western children. We demonstrate that the educational methods in China have been always influenced by Confucianism. We analyze its following aspects: the idea of transformation, authoritative education, child-parent relation in the context of parents’ higher involvement in childcare, and different parenting practices depending on the child’s gender.