Kultura i rynek – relacja konfliktu czy symbiozy?

W świecie malejących zasobów naturalnych i przestrzeni ludzkiej oraz ekspansji idei, polityk i gospodarek pojęcia kultury i rozwoju nabierają coraz większego znaczenia. Podczas gdy świat ‘zmniejsza’ się w wyniku ekonomicznej, politycznej i kulturowej globalizacji, ludzie stoją przed wyzwaniem pokonania różnic w tych samych dziedzinach życia, aby móc zapewnić rozwój całemu gatunkowi ludzkiemu. Pojęcia kultury i rynku (rozwoju gospodarczego) są często fałszywie zestawiane ze sobą: rynek jest głównie kojarzony ze sferą gospodarczą, a kultura jest postrzegana wyłącznie jako zbiór niematerialnych tradycyjnych wartości. W tym kontekście, artykuł jest próbą odnalezienia wspólnych sfer oddziaływania między kulturą i rynkiem/rozwojem ekonomicznym. Jednocześnie artykuł zwraca uwagę na znaczący wzrost znaczenia kultury dla kwestii rozwoju gospodarczego narodów ze szczególnym uwzględnieniem ewolucji, jaka dokonała się w postrzeganiu powyższego związku w ostatniej dekadzie XX wieku. Ponadto artykuł opisuję rolę, jaką kultura odgrywa w dwóch procesach kształtujących współczesność, czyli globalizacji i zrównoważonego rozwoju.

In the world of decreasing natural resources and room for people on the one hand and expansion of ideas, politics and economies on the other, the notions of culture and development have acquired increasing importance. As the world becomes ‘smaller’ due to economic, political and cultural globalization, people have to bridge the differences in the very same areas to find some common ground and ensure progress to the whole mankind. The terms are often falsely counterposed: market is associated mainly with economic sphere, whereas culture is predominantly viewed as an intangible traditional asset. In this sense, the paper seeks to identify the overlap between the ideas of culture and market/economic development, note the conspicuous rise in significance of the former for the latter and trace the role of culture in economic development of nations with special emphasis on the evolution of the relationship in the last decade of the 20th century specifically. Eventually, the paper defines the role of culture in the context of two processes/ideas that are shaping our reality, i.e. globalization and sustainable development.